• Thỏa thuận lịch sử: AMC và Universal 'bùng' cửa sổ phát hành

• AMC quyết đáp trả Universal: 'Cuộc chiến xinê' nói gì về Hollywood và tương lai của ngành điện ảnh

• 'Trolls World War': Một phim hoạt hình nhạc kịch kích hoạt 'cuộc chiến xinê' như thế nào

Với việc virus corona khiến các rạp chiếu đóng cửa ở nhiều bang nước Mỹ, hai ông lớn Universal Pictures và Warner Bros. đã quyết định sớm đưa một số phim của họ lên các hạ tầng kỹ thuật số tính phí như iTunes và Amazon. Một động thái mà nhiều người trong ngành đang cho là sự xoay trục: cửa sổ phát hành, từng bất khả xâm phạm, đang bị phá tan tành.

Trolls World Tour (từng được lên lịch phát hành ở Việt Nam với tựa Quỷ Lùn tinh nghịch: Chuyến lưu diễn thế giới) trở thành bộ phim hãng lớn đầu tiên bùng cửa sổ phát hành

Những phim như Emma, Trolls World Tour, The Hunt, và Birds of Prey đều đang có sẵn cho người tiêu dùng sớm hơn kế hoạch. Với 20 đôla một phim, những người mắc kẹt trong nhà có thể xem những phim đang chiếu ở rạp. (Chuyện này hơi khác việc Disney đưa Frozen 2 lên Disney Plus sớm ba tháng. Tuy Frozen 2 vẫn còn ở rạp chiếu mãi cho đến cách đây vài tuần, bộ phim đã tận hưởng thời gian phát hành rạp 90 ngày rồi.) Hầu hết phim bom tấn chiếu độc quyền ở rạp trong 90 ngày rồi mới phát hành kỹ thuật số. Emma, The Hunt, và Birds of Prey đang trong những tuần đầu chiếu rạp của chúng — Trolls World Tour thậm chí còn chưa.

“Chúng tôi hy vọng và tin tưởng rằng người ta sẽ vẫn đến rạp xem phim khi có thể, nhưng chúng tôi hiểu là với những con người ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới chuyện đó càng ngày càng trở nên bất khả,” Jeff Shell, CEO của NBCUniversal, nói trong một thông báo.

Tình cảnh này đốc xúi người trong ngành đồn đoán sẽ làm thay đổi cách các hãng phim phát hành phim của họ. Giới chủ rạp không cho là vậy.

Nếu một hộ bốn người muốn đi xem The Hunt (ảnh), phải tốn hơn 50 đôla. Nhưng 20 đôla xem ở nhà ai cũng có thể coi và nhai thức ăn vặt của mình là một chào bán hấp dẫn hơn nhiều

“Để tránh lỗ ‘khủng’ cho các hãng phim, những tựa phim này phải được phát hành hết thời gian chiếu rạp trên toàn thế giới,” một thông báo từ Hiệp hội chủ rạp Hoa Kỳ (National Association of Theater Owners - NATO) nói. “Mặc dù một vài phim có thể bỏ qua phát hành rạp, theo như chúng tôi hiểu từ trao đổi với các nhà phát hành thì vô số tựa phim bị hoãn sẽ được chọn lại lịch phát hành rạp khi cuộc sống trở lại bình thường.”

Không hẳn vậy. Không chừng các hãng phim thích loại bỏ trung gian; The New York Times đưa tin đến “80 phần trăm doanh thu cho thuê phim chất lượng cao” thuộc về hãng phim. Tuy nhiên, căn cứ những động thái trong vòng mấy tuần qua, rõ ràng các hãng không muốn làm hỏng mối quan hệ với giới chủ rạp hay từ bỏ doanh thu bán vé.

Chính cái việc “một vài” phim mà người ta mới phải chú ý. Lấy ví dụ Trolls World Tour. Dự báo dài hạn cho Trolls World Tour cho rằng phim có thể mở màn trong khoảng 17-25 triệu đôla. Để so sánh, phim Trolls đầu tiên kiếm được 46,6 triệu đôla mở màn ở Bắc Mỹ hồi tháng 11/2016. Vậy là giảm sâu rồi, và thể hiện xu hướng đối với phim hoạt hình phần tiếp theo những năm gần đây luôn giảm so với phần đầu.

Thay vì chờ rạp chiếu hồi sinh và hoạt động lại hay là đưa phim lên iTunes và Amazon lấy 20 đôla một phim, Universal quyết định lùi lịch phát hành hẳn một năm. Giờ thì, F9 sẽ mở màn vào tháng 4/2021

Tuy Trolls World Tour không trên đà trở thành thành công bom tấn, năm của Universal còn xoay quanh một phim khác đã được định lịch phát hành ra rạp vài tháng nữa: F9. Phần thứ chín trong chuỗi Fast and Furious đã chốt mở màn tháng 6. Thay vì chờ rạp chiếu hồi sinh và hoạt động lại hay là đưa phim lên iTunes và Amazon lấy 20 đôla một phim, Universal quyết định lùi lịch phát hành hẳn một năm. Giờ thì, F9 sẽ mở màn vào tháng 4/2021.

Chúng ta đang thấy những hãng phim như Universal bắt đầu quyết định đội hình. Có những phim tầm trung không cần phát hành rạp độc quyền 90 ngày. Những phim như Emma và The Hunt không chừng làm ăn tốt hơn chiếu rạp qua việc cho thuê VOD lấy 20 đôla. Giá vé trung bình là 16 đôla, theo NATO. Nếu một hộ bốn người muốn đi xem The Hunt, phải tốn hơn 50 đôla. Nhưng 20 đôla xem ở nhà ai cũng có thể coi và nhai thức ăn vặt của mình là một chào bán hấp dẫn hơn nhiều. Birds of Prey của Warner Bros. đã làm tốt ở phòng vé, thu 84 triệu đôla ở Bắc Mỹ, nhưng vì giờ ai nấy ở nhà, có cơ may là thêm nhiều người nữa sẽ khám phá bộ phim này qua phí thuê 20 đôla khi họ tìm kiếm giải trí lấp thời gian. Ngay cả đạo diễn bộ phim cũng tán thành.

“Birds of Prey thực sự có sẵn để thuê kỹ thuật số từ ngày 24/3,” đạo diễn Cathy Yan ‘tweet’. “Cám ơn tất cả ‘fan’ và những người ủng hộ. Tôi rất vui khi người ta sẽ có thể thưởng thức những phim mới thú vị lúc này.”

Birds of Prey của Warner Bros. đã làm tốt ở phòng vé, thu 84 triệu đôla ở Bắc Mỹ, nhưng vì giờ ai nấy ở nhà, có cơ may là thêm nhiều người nữa sẽ khám phá bộ phim này qua phí thuê 20 đôla khi họ tìm kiếm giải trí lấp thời gian

Các hãng như Warner Bros. và Disney đã nghĩ đến cách này rồi. Warner Bros. đang xây dựng hẳn một chi nhánh chuyên làm phim kinh phí vừa. Disney đưa thêm nhiều phim của Fox phát độc quyền trên Hulu. Những phim không có lợi nhuận trên đầu tư được đảm bảo có thể làm tốt hơn khi phát hành đồng thời. Đó chính là điều Universal nói bằng quyết định mới đây nhất.

Song, không thể bàn về động thái của Universal mà không xem xét những biện pháp quyết liệt đưa hãng đến điểm này. Chủng virus corona mới dẫn đến đóng cửa rạp chiếu khắp nơi, và giờ, hầu hết chuỗi rạp lớn và độc lập đều đóng cửa theo lệnh của liên bang, bang, và chính quyền địa phương.

NATO — một nhóm hùng hậu lâu nay chống các dịch vụ phát trực tuyến như Netflix — hiểu tình thế khó xử hiện tại. Dẫu sao, động thái của Universal giờ đây cho Netflix thêm đạn dược trong cuộc chiến đang diễn ra với nhà rạp. Nếu Universal có thể cho phim phát hành rạp và kỹ thuật số đồng thời, sao Netflix lại không thể đưa phim ra rạp trong vòng 30 ngày trước khi lên hạ tầng phát trực tuyến?

“Người ta sẽ trở lại rạp vì người ta là vậy”

“Người ta sẽ trở lại rạp vì người ta là vậy,” thông báo của NATO nói. “Trong lúc bất ổn, kinh tế khó khăn ở phía trước, rạp chiếu bóng sẽ hoàn thành vai trò mà chúng luôn có trong thời bùng nổ và suy thoái — giải trí đại chúng, vừa túi tiền có sẵn bên ngoài nhà.”

Khi người ta trở lại rạp chiếu, đó là vì những bom tấn ‘khủng’ như Mulan, Black Widow, F9, và No Time to Die, hoặc vì những phim kinh dị (như đã phản ánh trong kết quả phòng vé mấy năm gần đây) như A Quiet Place Part II. Paramount Pictures nhắc lại rằng hãng “tin tưởng và ủng hộ trải nghiệm xem rạp” trong thông báo ngày 12/3.

Bao năm nay ngành điện ảnh đã dồn đến thời khắc này. Vì NBCUniversal và WarnerMedia sắp sửa tung ra dịch vụ phát trực tuyến riêng, tìm cách phát trực tuyến một số trong những phim của họ đảm bảo có cả biển nội dung mới phát hành sẽ không làm ăn tốt ở rạp nhưng có thể thu hút nhiều thuê bao mới. Quyết định bùng cửa sổ phát hành của Universal với tư cách là một trong những hãng phim lớn nhất ở Hollywood là một quyết định lịch sử.

Khi người ta trở lại rạp chiếu, đó là vì những bom tấn ‘khủng’, hoặc vì những phim kinh dị như A Quiet Place Part II (ảnh)

Trong dài hạn, người ta sẽ chẳng quan tâm Trolls World Tour phát hành hạ tầng số trước hay không. Tiền lệ mới là quan trọng. Các tựa phim hoạt hình khác, phim kinh phí vừa, và cả dàn phim rộng lớn hơn có thể sẽ đối mặt với thời gian phát hành rạp ngắn hơn hoặc được nhấn phát hành kỹ thuật số. Rốt cuộc, chuyện này sẽ tác động đến một bộ phim hay toàn bộ lĩnh vực điện ảnh mới là cái người ta quan tâm — tất cả bắt đầu với Trolls World Tour.