• Hè 2020: Mùa hè sống-hay-là-chết của Hollywood

• Có cứu được phòng vé mùa hè? Hollywood gieo hy vọng vào Tenet và Mulan

• Warner Bros. nên dời Tenet của Chris Nolan sang hẳn hè 2021

Vào ngày thứ hai 20/7, sau nhiều tháng trì hoãn và không chắc chắn, Warner Bros đã chính thức thông báo rằng Tenet, bộ phim gián điệp rất được mong đợi của Christopher Nolan, với sự tham gia của John David Washington, hoãn vô thời hạn. 

Tenet đã dời từ giữa tháng 7 đến cuối tháng 7 và sau đó đến giữa tháng 8 rồi... hoãn vô thời hạn

Kể từ khi đại dịch virus corona khiến các rạp chiếu bóng ngừng hoạt động vào tháng 3, ngành công nghiệp điện ảnh, chủ rạp chiếu và người hâm mộ đã trông cậy Tenet là bộ phim bỏng ngô phải xem trên màn ảnh rộng có thể cứu được mùa hè năm 2020. Nếu có thứ gì thu hút được khán giả trở lại rạp sau nhiều tháng cách ly xã hội, thì đó chính là một phim hoành tráng từ nhà làm phim đằng sau The Dark Knight, Inception và Dunkirk, người bao năm kiên trì đấu tranh cho giá trị của trải nghiệm xem rạp.

Nhưng khi số ca nhiễm COVID-19 tiếp tục tăng trên khắp nước Mỹ, rõ ràng việc mở cửa lại rạp chiếu phim là không an toàn. Ngày phát hành Tenet đã dời từ giữa tháng 7 đến cuối tháng 7 và sau đó đến giữa tháng 8. Bây giờ, những người đã đặt hy vọng phải đối mặt với thực tế rằng một bộ phim không bao giờ có thể gánh nổi trách nhiệm nhiều như vậy, chưa kể là đang đối mặt với một khủng hoảng sức khỏe cộng đồng vượt xa tầm kiểm soát.

Vẫn còn phải chờ xem liệu các phim khác đang dự kiến phát hành vào mùa hè này, như Mulan bản người đóng, có theo chân Tenet hay không. Dù thế nào, sẽ mất rất nhiều thời gian, một số canh bạc phòng vé và thậm chí là vaccine trước khi có đủ người hâm mộ thoải mái ngồi trong một căn phòng tối cùng với hàng trăm người lạ để cười nói và há hốc kinh ngạc cùng nhau — tức là thậm chí hít thở cùng một bầu không khí.

Tenet là một bộ phim dự định được thưởng thức với lượng khán giả lớn — nhưng có lẽ đây là thời điểm Hollywood cần xem xét lại các ưu tiên của mình

Trong lúc đó, khi người hâm mộ tiếp tục tiêu thụ phim ảnh chủ yếu trên màn ảnh nhỏ, đây là mùa phim bom tấn mà chúng ta chưa từng được dạy về tương lai của những bộ phim có thể phải dự trữ.

Không bao giờ có chuyện một phim duy nhất nào cứu được trải nghiệm xem rạp

Câu chuyện xung quanh Tenet cảm giác như ảo mộng của chính Hollywood. Ngành này định vị Nolan như người hùng trong những bộ phim của chính anh, người đàn ông sẽ bay xuống và cứu thế gian.

Nói cụ thể thì, nỗi ám ảnh với một phim Nolan không phải là tùy tiện: Nolan là một trong số ít đạo diễn — nếu không muốn nói là duy nhất — còn lại ở Hollywood có thể hô biến ra những con số phòng vé tầm cỡ siêu anh hùng với một bộ phim hoàn toàn mới nguyên không gắn với chuỗi phim, truyện tranh hay vũ trụ điện ảnh nào. Phim của anh là những trải nghiệm hoành tráng, đắt đỏ, chìm đắm xem tuyệt nhất ở định dạng IMAX vào cuối tuần phát hành, kẻo ai đó tiết lộ cốt truyện nổi lên trên ‘feed’ mạng xã hội của bạn thì hỏng.

Nolan là một trong số ít đạo diễn — nếu không muốn nói là duy nhất — còn lại ở Hollywood có thể hô biến ra những con số phòng vé tầm cỡ siêu anh hùng với một bộ phim hoàn toàn mới nguyên

Ngay cả trước đại dịch, Tenet đã đại diện cho những hy vọng cuối cùng của một Hollywood hầu như đã lạc vào kỷ nguyên phim chuỗi, một tàn dư của những ngày mà phim chính kịch nguyên tác có thể tranh giải Oscar và đột phá phòng vé ngay lập tức. Nếu, bất chấp mọi khó khăn, Tenet thành công trong đại dịch này, Hollywood có thể tuyên bố chiến thắng trước mối đe dọa sống còn mà virus gây ra, trước các dịch vụ phát trực tuyến cạnh tranh sự chú ý của khán giả, trước quan niệm cho rằng các nhà biên kịch đã hết ý tưởng mới.

Nếu tất cả những điều đó nghe có vẻ xa vời, chúng ta hãy tự khoan dung cho bản thân. Trong thời buổi ảm đạm này thật cám dỗ cho ta đặt hy vọng là có một giải pháp duy nhất cho một vấn đề khó chữa: một nhà lãnh đạo có thể cứu chúng ta; một loại vaccine có thể tiêm ngừa cho chúng ta; một ngày nào đó đột nhiên mọi chuyện sẽ trở lại bình thường. Trong thực tế, cái sự trở lại bình thường đó sẽ chậm chạp và dừng lại. Ngay cả khi có vaccine, không phải ai cũng sẽ nhận được ngay lập tức; chúng ta sẽ trở lại văn phòng làm việc, đến nhà bạn bè và, vâng, đến các rạp chiếu phim theo từng nhóm nhỏ, sau đó là những nhóm lớn hơn. Bám vào một biểu tượng của sự kiên cường và những trải nghiệm chung, chia sẻ mà chúng ta mong đợi thì hấp dẫn rồi đó, nhưng không hề đơn giản.

Phim của Nolan là những trải nghiệm hoành tráng, đắt đỏ, chìm đắm xem tuyệt nhất ở định dạng IMAX vào cuối tuần phát hành, kẻo ai đó tiết lộ cốt truyện nổi lên trên ‘feed’ mạng xã hội của bạn thì hỏng

Các rạp chiếu bóng cần sự hỗ trợ có tính hệ thống liên tục, chứ không cần phép màu

Rạp chiếu phim đang trong tình trạng nguy ngập. Ngay cả các chuỗi rạp lớn nhất mà còn có thể phá sản. Trước đại dịch rạp chiếu bóng đã chật vật rồi: Tại sao phải chi tiền cho vé xem phim, đồ ăn vặt và phí đậu xe khi bạn có thể mở Netflix từ ghế sofa thoải mái trong nhà mình với chi phí chỉ bằng giá một vé xem phim?

Sẽ cần nhiều hơn một bộ phim như Tenet để giúp ngành kinh doanh này tồn tại và phát triển. Giống như nhiều loại hình kinh doanh khác, rạp chiếu bóng đang trong tình trạng tuyệt vọng. Các chuỗi rạp lớn đã sa thải hàng chục ngàn nhân viên. Các nhóm nhà rạp đã kiện Thống đốc bang New Jersey và Thống đốc bang Michigan đòi quyền mở cửa trở lại. Trong khi đó, có vẻ như rạp chiếu sẽ không thể mở cửa lại ở hai thị trường lớn nhất của Mỹ, New York và Los Angeles vào tháng 8, như dự kiến ban đầu. Các rạp chiếu bóng sẽ tiếp tục cần trợ giúp của chính phủ và hỗ trợ của địa phương trong đại dịch — họ đã được hưởng lợi từ gói kích thích trị giá 2 nghìn tỉ đôla được thông qua vào tháng 3. Và các rạp chiếu độc lập sẽ cần nhiều hơn nữa để vượt qua thời kỳ chưa từng có này.

Không ai thắng trong cuộc chiến giữa hãng phim và Netflix

Nếu bạn cảm thấy nội dung giải trí được phát hành trong đại dịch là dưới trung bình, thì bạn không hình dung được tình hình rồi.

Đại dịch chỉ làm tăng tốc độ lên ngôi của các dịch vụ phát trực tuyến ở Hollywood. Các hãng phim đang lo rằng ngay cả sau khi đại dịch kết thúc, khán giả sẽ quen với việc có những nội dung mới, khá hay phục vụ họ ở nhà đến nỗi sẽ không buồn đến rạp chiếu phim nữa. Do đó, các hãng phim tích trữ những bộ phim lớn nhất của họ thay vì phát hành chúng trên các dịch vụ Hulu, Netflix hoặc video theo yêu cầu. Tại sao họ phải thu của một hộ gia đình bốn người 20 đôla để thuê một bộ phim trên Apple lúc này khi có thể tính phí cho hộ gia đình bốn người 20 đôla mỗi người để xem cùng phim đó ở rạp IMAX sau này chứ?

Chúng ta là những người tiêu dùng bị bỏ mặc với một đống hổ lốn nội dung phát trực tuyến và quá ít các loại phim khởi động được những cuộc chuyện trò văn hóa chia sẻ bên máy uống nước. Netflix đã đầu tư mạnh vào các phim hành động như The Old Guard (phát hành vào tháng 7) và Spenser Confidential (phát hành hồi tháng 3), nhưng họ chi ít hơn để làm những phim đó so với Warner Bros và Disney làm các phim bom tấn lớn nhất trong năm.

The Old Guard của Netflix phát hành tháng 7

Không có nghĩa chi nhiều tiền hơn cho một bộ phim thì đảm bảo chất lượng — chỉ cần nhìn những bom xịt phòng vé như Dark Phoenix hay Dolittle là đủ biết — nhưng nhiều nhà phê bình đánh giá những phim Netflix được xem nhiều nhất là nhạt, và không hẳn thay thế được cho những phim bom tấn mùa hè. Người hâm mộ đồng ý: Một nghiên cứu năm 2018 từ Barclays cho thấy khán giả báo cáo chất lượng các phim Netflix “dở hơn đáng kể” so với hầu hết các bản phát hành của hãng phim.

Tất nhiên, chiến lược của các hãng phim này dựa trên ý niệm rằng Hollywood sẽ có thể phát hành rạp những bộ phim mà họ đang giữ lại đâu đó trong năm nay hoặc đầu năm tới. Và sự thật là, chúng ta không biết khi nào mình sẽ trở lại các không gian công cộng như rạp chiếu phim. Các cuộc thăm dò được thực hiện vào mùa xuân cho thấy nhiều người tiêu dùng không sẵn lòng mạo hiểm tới rạp trong một thời gian, ngay cả khi điều đó có nghĩa là phải chờ một thời gian dài mới xem được các phim đình đám như Mulan.

Hollywood có lẽ đã quá phụ thuộc vào phim bom tấn lớn

Mặc dù người viết không hề đề xuất Tenet phát hành thẳng trực tuyến — đó là một bộ phim dự định được thưởng thức với lượng khán giả lớn — nhưng có lẽ đây là thời điểm Hollywood cần xem xét lại các ưu tiên của mình.

Palm Springs của Hulu

Ngay lúc này, các hãng phim có xu hướng tập trung vào phim siêu anh hùng kinh phí lớn hoặc phim kinh dị ngân sách nhỏ có thể mang lại lợi nhuận tốt. Rất ít phim hài hay phim tâm lý tầm trung còn được bật đèn xanh. Nhưng đó chính xác là những loại phim phù hợp để phát trực tuyến. Ngay cả khi tất thảy phim phát trực tuyến vẫn không hay bằng những phim phát hành rạp đi nữa, các dịch vụ như Netflix và Hulu đã tìm thấy những ngách trong các thể loại cụ thể mà những hãng phim Hollywood lớn lâu đời đã từ bỏ, như lãng mạn-hài và các phim chính kịch nghiêm túc, ngân sách trung bình.

Giá như các hãng phim truyền thống đã đầu tư vào nhiều phim hơn như Palm Springs của Hulu hay Da 5 Bloods của Netflix, thì họ đã cạnh tranh được với Netflix bằng cách phát hành chúng ra thị trường phát trực tuyến thay vì ngồi trên Black Widows và Top Gun 2 chờ cho đến khi thế giới thay đổi.

Trải nghiệm xem phim sẽ không trở nên lỗi thời

Có một số tin tốt giấu trong bản cập nhật khá rầu rĩ này. Sự cường điệu xung quanh Tenet cho thấy người ta tuyệt vọng nhớ nhung trải nghiệm bom tấn hè, và nỗi nhớ nhung này sẽ không biến mất.

Người ta tuyệt vọng nhớ nhung trải nghiệm bom tấn hè, và nỗi nhớ nhung này sẽ không biến mất

Gần đây, người viết đã nghĩ rất nhiều về một số ký ức đẹp nhất đã có trong rạp chiếu phim — khoảnh khắc khi khán giả xem IMAX mất cùng hết hồn khi một nhân vật nào đó trong Mission Impossible: Fallout bị sét đánh; hoặc anh chàng cứ liên tục la hét “hell yes” khi Vin Diesel và nhóm của anh ta kéo cái két sắt khổng lồ qua đường phố ở Rio de Janeiro trong Fast Five; hoặc khán giả xem Get Out đồng loạt đứng lên cổ vũ ở cảnh cuối phim.

Chúng ta sẽ có trải nghiệm đó một lần nữa — kể cả khi Tom Cruise phải đích thân xây dựng một thị trấn biệt lập cho cả đoàn làm phim để làm điều đó. Có thể là khi bộ phim James Bond cuối cùng của Daniel Craig, No Time to Die ra rạp vào tháng 11. Có thể là khi Fast & Furious 9 ra mắt vào mùa xuân tới. Có thể muộn hơn thế nữa.

Các rạp chiếu phim sẽ thực hiện rất nhiều thay đổi để cố gắng duy trì hoạt động trong thời kỳ chuyển tiếp, như giảm sức chứa hoặc không cho phép người xem phim đặt món ăn trong khi xem phim.

Nhân viên dán các phích phim tại một rạp chiếu ở Philadelphia chuẩn bị để đón khách trở lại

Nhưng — giả sử đã làm đủ mọi điều để giữ họ tồn tại cho đến lúc đó — nhu cầu dồn nén muốn có một đêm vui vẻ với các bộ phim sẽ cứu đắm các rạp chiếu đang chật vật lúc này khi cuối cùng mọi chuyện cũng sẽ bắt đầu thay đổi tốt hơn.