• Marvel, DC và 20 phim trong sáu năm tới: Bong bóng xà phòng phim siêu anh hùng bao giờ vỡ?

• Lời nguyền các loạt phim liên kết: phim Marvel bắt đầu trở nên quá đồng nhất?

Không thể phủ nhận rằng thế giới chung của các phim Marvel đã thay đổi cuộc chơi trong ngành điện ảnh, bằng cách đan xen, liên kết chín bộ phim (tính tới nay), phim truyền hình Agents of S.H.I.E.L.D. và năm tiểu phẩm ngắn vào chung một câu chuyện tổng thể. Dù có những trở ngại nhỏ, dự án đầy tham vọng này nhìn chung vẫn thu lời, khiến nhiều người quan tâm hơn tới bất cứ phim nào gắn mác Marvel Studios.

Ít lâu sau khi thế giới chung này của Marvel phá các kỷ lục phòng vé với phim Avengers đầu tiên, Sony và 20th Century Fox đã bắt đầu lên kế hoạch cho loạt phim dài hơi của riêng mình. Thêm vào đó Warner Bros. cũng muốn mở rộng Man of Steel với Batman v Superman: Dawn of Justice, rồi các kế hoạch về phim Justice League và những phim ăn theo khác.

Giờ đây, khi The Amazing Spider-Man 2 vừa trở thành phim bom tấn nhận nhiều lời đánh giá đa dạng nhất của năm 2014 (phần lớn vì diễn ra trong một thế giới chung kết hợp nhiều nhân vật truyện tranh), thì ta bắt đầu phải đối mặt với câu hỏi từ trước vẫn ẩn trong bóng tối: có phải thế giới chung đang khiến những phim siêu anh hùng phải chịu thiệt?

Những thời kỳ kém vẻ vang trong lịch sử chung

Khi Marvel Studios mới bắt đầu công bố kế hoạch làm phim về nhóm siêu anh hùng Avengers, nhiều người hâm mộ lo lắng chất lượng của dự án này sẽ bị ảnh hưởng bởi sự táo bạo quá độ của nó – đây là một mối lo dễ lý giải khi Iron Man 2 ra rạp.

Có những nguồn tin cho biết đạo diễn Jon Favreau từng bày tỏ quan ngại rằng những kế hoạch tạo một thế giới hoàn chỉnh cho The Avengers lại có ảnh hưởng xấu tới kế hoạch đạo diễn này đã đặt ra lúc ban đầu cho Iron Man 2. Thay vì tiếp tục câu chuyện của Tony Stark, Favreau lại được phân công giới thiệu các nhân vật và mạch truyện quan trọng của “Giai đoạn 1”. Vì thế, thay vì được có thời gian để phát triển, nhân vật Ivan Vanko/Whiplash của Mickey Rourke trở thành một nhân vật thiếu chiều sâu, chỉ là một tên phản diện hoạt động vì muốn trả thù.

Nhiều khi những câu chuyện siêu anh hùng chỉ hay bằng sức hấp dẫn của nhân vật phản diện, và dù Iron Man 2 đã giúp dàn dựng cho thành công hiện tại của Marvel, nó làm điều đó bằng cách đánh đổi một câu chuyện hấp dẫn về xung đột giữa hai người con thiên tài, đến từ hoàn cảnh khác nhau, cố gắng tôn vinh người cha đã khuất của mình.

Vì chung thế giới mà hy sinh

Sony (và đạo diễn Marc Webb) cũng đối mặt với thách thức tương tự với The Amazing Spider-Man 2 –thật hấp dẫn, lại là một câu chuyện về hai người con trai bị cha bỏ rơi tìm hiểu quá khứ của cha. Thật không may là hãng này lại không học hỏi được từ vết xe đổ của Iron Man 2 - và thay vì khám phá nhân vật phản diện và các nhân vật phụ - thì lại bù vào đó bằng cách phát triển mạch truyện cho các kế hoạch phim về Sinister Six tương lai.

Không thể phủ nhận là nhiều khán giả vẫn thấy giá trị của The Amazing Spider-Man 2, nhất là khi xem những cảnh hành động của chính Người Nhện, và trong câu chuyện Peter Parker và Gwen Stacy. Nhưng trong một phỏng vấn gần đây, đạo diễn Webb thừa nhận việc cân bằng giữa câu chuyện hiện tại và kế hoạch tương lai là một thách thức – dù là thách thức tốt:

“Đó là điều khá khó, nhưng cũng vui. Chúng tôi có cả một đội ngũ hoạt động và mỗi người được giao một phần. Có nhiều kế hoạch tuyệt vời cho Sinister Six đang khiến tôi rất hồi hộp. Alex Kurtzman đang tập trung vào mảng đó. Và có nhiều ý tưởng tuyệt vời từ những người rất thông minh và tôi có thể chia sẻ áp lực một chút… Chúng tôi cùng ngồi trong một phòng và đưa ra ý tưởng của mình. Chúng tôi cần cẩn thận là có thể lên kế hoạch những gì. Nhiều khi mọi thứ vẫn là những mảnh ghép nhỏ cần được biến thành bức tranh hoàn thiện."

Không ai nói rằng một câu chuyện liên kết nhiều phim sẽ dễ hình thành, và không ai bảo rằng ta không được hy sinh chút gì đó, nhưng The Amazing Spider-Man 2 là một ví dụ điển hình của việc một mạch truyện dài hơi lại ảnh hưởng xấu tới trải nghiệm xem một bộ phim lẻ. Trong số khán giả thích The Amazing Spider-Man 2 có người vẫn cho rằng Electro và Green Goblin không được phát triển đủ và bị kịch bản bỏ rơi – khi chỉ có vài cảnh giải thích quá trình trở nên xấu xa của họ. Cả hai đều là những nhân vật phản diện hấp dẫn và hiệu quả, nhưng thực tế lại không làm gì cả ngoài việc làm vướng chân Người Nhện.

Câu chuyện nào đã hết?

Nhiều khán giả vẫn thích Spider-Man 2 của Sam Raimi và đánh giá cao phim này vì phim không những đạt chuẩn về hành động, mà còn phát triển rõ ràng nhân vật phản diện, cho thấy Doctor Otopus/Otto Octavius có nhiều chiều sâu hơn đơn thuần chỉ là kẻ xấu xa. Octavius dễ được đồng cảm, có cuộc đời bi kịch và đáng nói hơn hết, là tấm gương phản chiếu của Peter Parker. Dù nghe các nhà sản xuất Amazing Spider-Man tả nhân vật phản diện của họ là “phức tạp” nhiều lần, bộ phim mới nhất lại không chuyển tải được sự phức tạp đó.

Sự thiếu kết nối trở nên còn rõ ràng hơn khi những cảnh chính trong trailer có mặt Electro, Harry và Norman Osborne, cùng Gwen Stacy cuối cùng lại bị cắt khỏi bản phim được chiếu, bỏ đi bao tiềm năng phát triển nhân vật. Đương nhiên có nhiều phim vẫn dùng những cảnh bị cắt trong quá trình quảng bá phim nhưng trong trường hợp này, người hâm mộ bỗng chỉ có thể chú tâm vào việc những cảnh kia bị cắt vì những cảnh đó gợi lên rằng phim này có thể từng có một phiên bản đa chiều hơn nhiều.

Với thời lượng 142 phút, The Amazing Spider-Man 2 đã là một bộ phim dài – cho thấy có vẻ Webb đã được yêu cầu cắt xén bớt bộ phim. Dựa trên tác phẩm cuối cùng, có vẻ nhà làm phim này buộc phải thay đổi định hướng bộ phim trong phần hậu kỳ, cắt bỏ những cảnh có thể khiến nhân vật phản diện của mình trở nên sâu sắc hơn, trong khi vẫn phải đảm bảo những thông tin về cả thế giới này còn được nguyên vẹn. Vì lý do đó, những cảnh phim bị cắt trở thành mối hiếu kỳ cho những khán giả thất vọng với phiên bản ra rạp, dẫn tới việc khán giả ký thư đề nghị Sony cho ra mắt bản cắt của đạo diễn.

Nói theo diện rộng, The Amazing Spider-Man 2 có thể chỉ là một bước đi loạng choạng nhưng cần thiết để tạo nên một thế giới chung cho nhiều bộ phim (không khác gì Iron Man 2) và ta có thể thấy bước đi này xứng đáng hơn khi The Amazing Spider-Man 3 ra mắt. Nhưng không may thay, khi còn có tận ba, hoặc bốn, hoặc tận năm thành viên Sinister Six đang chờ được giới thiệu (tùy vào việc bạn tin nguồn tin nào) và chỉ còn hai phim dự tính được ra mắt trước khi đội ngũ siêu phản diện này hợp lại, Webb và đội ngũ của anh còn phải giới thiệu nhiều nhân vật và câu chuyện nữa – và có thể cả trong Amazing Spider-Man 3 các nhân vật cũng sẽ không được chú ý nhiều hơn Electro và Green Goblin trong phần 2 là mấy. Nếu thực sự như thế, vậy cuộc hội ngộ Sinister Six có thực sự đáng những nỗ lực hiện nay – khi đổi lại ta có thể có những bộ phim về Spider-Man gọn gẽ hơn nhưng lại hoàn chỉnh hơn?

Thời kết thúc câu chuyện gọn gàng đã qua

Đương nhiên, The Amazing Spider-Man 2 không phải là phim truyện tranh đầu tiên muốn lợi dụng một thế giới mở rộng chung. Fox đã miệt mài với câu chuyện du hành thời gian X-Men: Days of Future Past từ lâu, cho phép dàn diễn viên của bản phim khởi động lại First Class được đụng độ với các siêu anh hùng và nhân vật từ bộ ba phim X-Men bản gốc, cùng lúc đó hướng tới một bộ phim hoàn toàn mới, Apocalypse. Các nguồn tin cho biết Fox đang đầu tư nhiều vào dự án này với hy vọng loạt phim X-Men, dù luôn có doanh thu kha khá nhưng chưa bao giờ thực sự thành công ở phòng vé, có thể trở thành một đối thủ cạnh tranh trong thế giới những phim siêu anh hùng mở rộng.

Days of Future Past được cho là phim chuyển thể từ truyện tranh đắt tiền nhất từ trước tới nay, nhưng liệu kỹ xảo cùng với dàn sao khủng gồm cả diễn viên cũ và mới, có thể tạo một trải nghiệm xem phim có sức tác động? Bộ phim đang trông đợi vào một số yếu tố gồm du hành thời gian, những mối tình xuyên các loạt phim… để hút khách, nhưng khi có hơn 20 nhân vật từ hai thời gian khác nhau, Fox có thể đang đánh cược quá nhiều khi cố nhồi nhét nhiều nhân vật mà có thể không có đủ thời gian cho họ tương tác.

Dù sao thì loạt phim này từng được khởi động lại với X-Men: First Class chính vì quá nhiều khán giả cho rằng X-Men: The Last Stand chỉ đầy kỹ xảo và những sự xuất hiện mờ nhạt của nhiều nhân vật thiếu chiều sâu, không đủ để làm nên một câu chuyện hấp dẫn. Liệu có thời gian để tìm hiểu những nhân vật với như Quicksilver hay Colossus không khi Days of Future Past vẫn cần chú tâm vào những chủ đề và nhân vật được yêu thích từ First Class và cả bộ ba phim gốc – trong khi tất cả diễn biến phim xoay quanh Wolverine của Hugh Jackman?

Days of Future Past có thể tìm được sự cân bằng giữa nhân vật và xây dựng thế giới. Ngược lại, cũng có thể phim sẽ chỉ là một bộ phim với tham vọng về một thế giới mở quá táo bạo.

Các nhân vật trước khi có thế giới chung

Trong mùa hè này, Marvel Studios sẽ cho ra mắt Guardians of the Galaxy (dự kiến phát hành ở Việt Nam với tựa Vệ binh dải ngân hà), mở rộng thế giới và câu chuyện của Avengers, trong khi vẫn đưa ra những mạch truyện đóng góp vào sự phát triển của thế giới chung giữa các bộ phim này. Thoạt đầu, ý tưởng tạo nên một nhóm siêu anh hùng hoàn toàn mới bên cạnh câu chuyện về nhóm Avengers có vẻ là một mạo hiểm lớn, nhất là khi truyện tranh Guardians of the Galaxy diễn ra trong vũ trụ và không được nổi tiếng như những nhân vật như Incredible Hulk và Captain America. Đó là còn chưa kể tới việc hai trong số năm thành viên Guardians sẽ hoàn toàn là hình ảnh đồ họa vi tính, gồm một gấu mèo biết nói và một cây cổ thụ chỉ có ba từ thoại, “I am Groot.”

Dù vậy, Guardians of the Galaxy đã trở thành bộ phim được bàn tán nhiều nhất của năm 2014. Tại sao vậy? Trailer phim đưa các nhân vật ra làm trọng tâm – nhấn mạnh nhóm những kẻ có vẻ không hề hợp nhau lại kết hợp. Còn nhiều tháng trước khi phim ra mắt, nhưng có nhiều lý do để tỏ ra lạc quan rằng bất chấp việc Guardians of the Galaxy vẫn phải có câu chuyện liên quan tới mạch truyện Thanos của The Avengers, đạo diễn James Gunn vẫn sẽ khai thác hiệu quả các nhân vật của mình. Dự án này sẽ cho chúng ta điều tuyệt nhất của cả hai thái cực: một bộ phim nếu xem riêng lẻ vẫn là một cuộc phiêu lưu ngoài vũ trụ hấp dẫn với nhân vật đa đạng, trong khi cũng đặt thêm vài viên gạch cho thế giới xuyên nhiều loạt phim.

Tuy vậy, Gunn vẫn đối mặt cùng thách thức như Webb với nhóm Sinister Six. Anh phải giới thiệu sáu thành viên Guardians, ít nhất bốn nhân vật phản diện và cả tập đoàn Nova Corps. Vì lý do đó, có thể đến cuối các nhà làm phim vẫn không thể hoàn toàn cân bằng mọi yếu tố. Nói đi thì vẫn phải nói lại, dù được yêu cầu kết nối bộ phim với The Avengers 3, Gunn vẫn đã thông báo là anh đặt ưu tiên cao cho việc tạo nên một bộ phim lẻ hấp dẫn thay vì một bộ phim đầy những dấu chấm hỏi phải năm năm sau mới được trả lời. Mỗi thành viên trong nhóm, và các nhân vật phản diện, đều có vai trò quan trọng trong câu chuyện của chính bộ phim.

Tới khi bộ phim ra mắt, không có gì đảm bảo Gunn sẽ đáp ứng được lời hứa của mình, nhưng với tin Rocket Raccoon sẽ trở thành “trái tim” của Guardians of the Galaxy, thật khó tưởng tượng rằng đạo diễn này sẽ bỏ qua phát triển nhân vật chỉ để tạo nền tảng cho những phim Marvel Giai đoạn 3.

Liệu DC có thể thể hiện Justice League một cách hiệu quả?

Đương nhiên dấu chấm hỏi lớn nhất trong cuộc đối thoại về phim siêu anh hùng trong cùng một thế giới là liệu Warner Bros. cùng DC Entertainment có thể giới thiệu đội ngũ Justice League của mình chỉ trong hai phim? Đã nhiều tháng ta biết phim tiếp theo sẽ là cuộc hội ngộ giữa Người Dơi và Siêu Nhân, và bộ phim còn có sự xuất hiện của một số nhân vật Justice League khác nữa – dù chưa rõ liệu họ sẽ thực sự xuất hiện trong lốt siêu anh hùng của mình hay sẽ chỉ là những vai nhỏ trong cương vị là “người bình thường”. Với thông tin rằng Zack Snyder sẽ đạo diễn phim về Justice League sau Batman v Superman, người hâm mộ trở nên lo lắng có phải các nhà làm phim đang quá hớt hải trong nỗ lực làm phim chung thế giới – có thể là vì họ muốn đuổi kịp Marvel.

Những người trong cuộc từng đưa ra ý kiến rằng trước khi có phim Justice League, thì cần có những phim lẻ trước – đây là cách làm phim dễ hiểu nhất. Nhưng có những người cũng cho rằng nếu có câu chuyện phù hợp, hoàn toàn có thể giới thiệu nhiều nhân vật cùng một lúc trong một (hoặc hai phim) rồi từ đó mới mở rộng ra phim lẻ. Hiện chưa biết Batman v Superman sẽ dùng những nhân vật Justice League như thế nào, nhưng vào thời điểm này chúng ta nên cho rằng phim sẽ ra mắt trước phim về Wonder Woman (hay Cyborg).

Phương pháp làm phim chung thế giới bằng cách thử khán giả một cách trá hình thế kia có khi nào lại có ảnh hưởng tiêu cực tới tương lai phim về các siêu anh hùng DC và những nhân vật chung tâm của họ? Chỉ có thời gian mới cho ta biết. Dù sao thì các siêu anh hùng DC cũng rất khác thế giới của Marvel, cho phép họ giới thiệu những nhân vật như Aquaman một cách hoàn toàn khác.

Phải hai năm nữa Batman v Superman mới ra rạp, và còn quá sớm để đánh giá sự thành công của thế giới chung của các phim DC. Tuy vậy, như bao đạo diễn nắm trọng trách xây dựng cả một thế giới khác, Snyder đang đối mặt với thách thức lớn. Không thể phủ nhận rằng nếu bất cứ anh hùng Justice League nào tỏ ra mờ nhạt trong quá trình dựng lên thế giới này, sẽ có nhiều người hâm mộ chỉ trích hãng phim quá cố gắng làm phim về một nhóm anh hùng mà trong quá trình đó đánh đổi chất lượng của từng nhân vật.

Quyền lực lớn đi cùng trách nhiệm lớn, phải không?

Trong khi Marvel Studios khiến tất cả phải ngưỡng mộ (và thu được khá nhiều từ phòng vé) khi kết hợp những nhân vật của mình vào một thế giới chung, hiện ta chưa thể nói rõ rằng chiến lược này có hiệu quả cho tất cả hay không. Ngược lại, với những lời bình luận không đồng nhất (và cũng có thể khán giả bắt đầu chán phim phần tiếp theo rồi) khiến The Amazing Spider-Man 2 có doanh thu không được như mong đợi ở phòng vé Mỹ. Về lâu về dài, phim của Webb cũng sẽ được đánh giá là thành công và cũng không khiến Sony chịu lỗ, nhưng bộ phim cũng có thể chứng minh rằng trong những trường hợp nhất định, khán giả không thích xem phim điện ảnh nhiều phần cho lắm.

Điều gì khiến khán giả chấp nhận những câu chuyện chung một thế giới của hãng này mà lại không thích của hãng kia? Không phải thế giới chung nào cũng giống nhau và chỉ có một loại nhân vật nhất định mới có thể đỡ được trọng trách của cả một thế giới. X-Men thường được gom lại thành một loạt phim (trừ loạt phim riêng của Wolverine), loạt phim này cũng có một nhóm dị nhân và nhân vật phản diện đa dạng. X-Men có thể là một phần nhỏ của Marvel Comics nhưng cũng có nhiều câu chuyện để kể, những câu chuyện hoàn toàn riêng biệt khỏi thế giới Avengers.

Vì lý do đó, nếu phim siêu anh hùng cùng một thế giới tiếp tục, các nhà làm phim phải tìm cách xây dựng thế giới của mình một cách tinh tế hơn. Nhét nhiều nhân vật vào một phim có thể giúp đạt được mục đích chung là tạo một mạch truyện trải dài nhiều bộ phim, nhưng để làm gì nếu trong quá trình đó bạn khiến khán giả trở nên chán ngán?

Có thể Sony đã tham vọng thái quá khi cho rằng Spider-Man cùng nhóm phản diện Sinister của anh cho khả năng tồn tại vững chắc trong cùng một thế giới – nhất là khi nhà sản xuất Avi Arad công bố Peter Parker sẽ là Người Nhện duy nhất trên màn hình. Nếu những nhân vật như Miles Morales không được đưa vào sử dụng, ta sẽ phải tự hỏi hãng này đang đưa thế giới siêu anh hùng ngày càng mở rộng này tới cái đích như thế nào – hay họ dự định lại khởi động lại loạt phim sau khi câu chuyện “chưa kể” của Peter Parker được kể hết trong The Amazing Spider-Man 4?

Giờ đây có phải lúc ta chờ The Spectacular Spider-Man bản khởi động lại?



Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi