“DreamWorks đang ở trong tình thế thê thảm,” nhà phân tích Rich Greenfield của trang BTIG viết. “Thật khó mà tin tưởng vào khả năng thanh toán của DWA (DreamWorks Animaton – viết tắt) sau năm 2018.” Greenfield cảnh báo rằng khi hợp đồng phân phối với các hãng Fox và Netflix kết thúc vào năm 2017 và 2018, theo thứ tự, những thỏa thuận mới sẽ không sinh lợi cho DWA, và 50 triệu đôla tiền mặt hãng phim có trong tay không đủ để giữ con thuyền nổi được, trong khi hãng được cho là sẽ dùng 110 triệu đôla chỉ riêng cho việc tái cấu trúc trong năm 2015.

Trong khi các nhà phân tích khác có chung xu hướng bi quan, các dự đoán về sự sụp đổ của DWA có thể vẫn là quá sớm, bởi còn đó những cách Katzenberg có thể giúp DreamWorks Animation thoát khỏi hiểm cảnh.

Đơn vị tính: triệu đôla

Một trong số đó, DWA đã chỉ mượn 200 triệu đôla đối với hợp đồng tín dụng trị giá 400 triệu đôla và vẫn còn một lựa chọn thêm vào 50 triệu đôla, mang đến khả năng rút ra tối đa 250 triệu đôla, nếu cần thiết. Công ty có 300 triệu đôla trái phiếu tồn lại nhưng cũng có khả năng huy động thêm khoảng 100 triệu đôla nợ vay thêm. Trong nội bộ cũng nói rằng DWA đang làm việc để xoay xở tiền bạc tốt hơn với kho phim lưu trữ, vao gồm Veggie Tales, Mr. Maroo, Underdog và Casper the Friendly Ghost, tất cả phim trên có được khi hãng mua lại Classic Media trong năm 2012 với số tiền khoảng 155 triệu đôla.

Hãng phim cũng sở hữu một số tài sản không bị cản trở, quí giá nhất trong số đó cơ sở của hãng ở Glendale, Calif., có thể bán được khoảng 200 triệu đôla và sau đó đơn giản là đem không gian cho thuê. Katzenberg, 64 tuổi, nổi tiếng là một lãnh đạo cương quyết, luôn luôn lạc quan, có thể nổi giận với mức giá rẻ mạt như vậy. Nhưng hội đồng quản trị sẽ không cho ông lựa chọn khác. DWA cũng đã dự định giảm bớt 25 triệu đôla chi phí sản xuất cho mỗi phim (120 triệu đôla, ban đầu là 145 triệu) và đang đóng cửa trụ sở ở bắc California. Tóm lại, việc tái cấu trúc sẽ tiết kiệm cho DWA 30 triệu đôla chi phí năm nay và khoảng 60 triệu đôla hàng năm cho đến 2017.

Và trong khi các đơn vị sản xuất phim rõ ràng gặp rắc rối – bốn trong số sáu phim gần nhất đều có kết quả bút toán lỗ (Rise of the Guardians, Mr. Peabody & Sherman, Turbo và Penguins of Madagascar) – Katzenberg đã điều những đồng chủ tịch mới (Bonnie Arnold và Mireille Soria) điều hành việc làm phim và đang thực hiện đúng lời hứa của ông vào năm 2013 về sự đa dạng hóa “thay đổi từ một công ty chỉ sản xuất phim hoạt hình thành một công ty giải trí có thương hiệu, đa dạng.” Trong quí gần nhất, DWA báo cáo thua lỗ 46,4 triệu đôla, nhưng phân khúc truyền hình cho thấy thu lời 2,3 triệu và những vật phẩm thương mại công bố lợi nhuận 4,2 triệu đôla.

Cũng có những dấu hiệu cho thấy việc mua lại kênh AwesomenessTV mang đến lợi nhuận (DWA báo có khoản lời 1,2 triệu đôla đứng tên “các mặt hàng khác”, bao gồm phần lớn từ Awesomeness). DWA đã trả 33 triệu đôla cho kênh AwesomenessTV vào năm 2013 với tiềm năng kiếm về khoảng 115 triệu đôla. Thay vào đó, DWA ổn định phần lời năm ngoái vào mức 80 triệu đôla rồi bán 25% quyền sở hữu Awesomeness cho hãng truyền thông Hearst Corp. được khoảng 81,3 triệu đôla. Kết quả cuối cùng là DWA đã trả khoản 33 triệu đôla cho 75 phần trăm cổ phần vào một tài sản kỹ thuật số đầy tiềm năng thu lời, tăng trưởng nhanh, có giá trị được nhận biết vào khoảng hơn 300 triệu đôla.

Penguins of Madagascar ra mắt năm 2014 là một trong số bốn phim có bút toán lỗ gần đây nhất cho DWA

Bằng cách tập trung vào mở rộng và đa dạng hóa, Katzenberg thừa nhận ông đã bị phân tâm khỏi công việc số 1: làm những bộ phim có lời. “Chúng tôi muốn trở lại với vấn đề cơ bản ở đây và vừa hoàn thành xuất sắc hai phim một năm,” Katzenberg nói với tờ The Hollywood Reporter trong cuộc trao đổi vào ngày 22/1. “Hầu hết thời gian và nỗ lực của tôi trong vài năm gần đây tập trung vào việc mở rộng công ty sang các lĩnh vực kinh doanh khác… Bây giờ là lúc để tôi hướng sự chú ý của mình trở về công việc then chốt.”

DWA vừa từ bỏ một dự án, Bollywood Superstar Monkey, và ném dự án B.O.O: Bureau of Otherworldly Operations trở lại quá trình sản xuất. Hãng sẽ chỉ ra mắt một phim trong năm 2015, Home, với sự tham gia của Jim Parsons, Rihanna, Steve Martin và Jennifer Lopez, sau đó là hai phim vào năm 2016 (Kungfu Panda 3 và Troll và hai phim vào năm 2017 (Boss Baby và The Croods 2).

Home, phim hoạt hình duy nhất của DWA năm nay

Dù vậy, Katzenberg vẫn phải tiếp tục cắt giảm, nếu muốn gây ấn tượng với Phố Wall. Một ngày sau khi ông thông báo về đợt tái cấu trúc, cổ phiếu của DWA giảm xuống mức thấp nhất trong 50 tuần vừa qua ở mức 18,3 đôla trước khi hồi phục đôi chút, kết thúc ngày hôm đó với việc giảm 8% ở mức 19,67 đôla. “Chúng tôi nghĩ DWA đang ở trong một tình trạng tài chính bấp bênh… Nếu những bộ phim trong năm 2016 không làm ăn tốt, công ty có thể phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng thanh khoản nghiêm trọng,” Cowen và nhà đồng phân tích Doug Creutz viết, thêm vào rằng “sa thải và thay đổi quản lý thường phá vỡ và làm mất tinh thần và thường xuyên tổn hại đến văn hóa của một công ty.” Vào ngày 26/1, nhà sản xuất lâu năm của DWA Kristine Belson ra đi để sang điều hành hãng Sony Pictures Animation. Và có những nguồn tin nói rằng Katzenberg gần đây đã thuê một nhà điều tra để xác định ai là người đã làm rò rỉ thông tin nội bộ công ty cho báo chí hồi tháng 11/2014.

Trong khi việc cắt giảm sản xuất phim sẽ tiết kiệm tiền, nó cũng làm giảm xác suất tạo ra những loạt phim ăn khách mới, theo lời Steve Birenberg của hãng cố vấn Northlake Capital Management. “Sản xuất phim là một ngành kinh doanh khó khăn. Đó là lý do sẽ tốt nhất nếu bạn sản xuất 12 đến 20 phim một năm như hầu hết các hãng phim lớn khác,” ông nói. “Bạn sắp có những loạt phim ăn khách và bỏ lỡ nó. DWA hoạt động như một hãng phim lớn nhưng họ không có danh mục đầu tư để cung cấp dự trữ cho sai lầm.”

Kungfu Panda 3 ra mắt năm 2016

Tuy nhiên, những người khác nói rằng vấn đề với DWA là ở chất lượng của các bộ phim, không phải số lượng. Có người phàn nàn rằng phim của hãng này dựa quá nhiều vào liên hệ đến văn hóa đại chúng, nên không thể có giá trị lâu dài như phim của Disney hay Pixar. Người khác thì bảo DWA chỉ biết lặp lại, chỉ ra gần như tất cả phim của hãng đều khắc họa các phiên bản của một kẻ lập dị hay những kẻ từ bên ngoài đến rồi trở thành anh hùng – và miêu tả nội dung của Home, ra mắt vào ngày 27/3 này, ám chỉ ra phim sẽ đi theo khuôn mẫu đó.

“Những phim hoạt hình của DreamWorks dường như thường thất bại trong việc có được một chuẩn mực đạo đức gia đình. Phim của họ thường tập trung vào các cậu trai, với những yếu tố ồn ào, lố bịch, và những nhân vật DreamWorks thành công nhất là chằn tinh, rồng và chim cánh cụt,” Stephen Winzenbrug, giáo sư truyền thông tại Grand View University và tác giả của chương trình truyền hinh Greatest Sitcoms, nói. “Đặt trong sự so sánh, phim của Disney và Pixar chạm tới một phạm vi đối tượng khán giả rộng lớn hơn với cốt truyện và âm nhạc gần gũi hơn, trong khi các nhân vật là các nàng công chúa, xe hơi và những gia đình từ tương lai. DreamWorks Animation có phần của miếng bánh thành công, nhưng công ty này dường như đã lỡ mất một tầm nhìn nhất quán sẽ hấp dẫn một số lượng đủ nhiều khán giả là các gia đình.”

Troll, phim thứ hai của DWA ra mắt năm 2016

Dù vậy, không phải các bản phân tích của DWA tiêu cực. Ngày 26/1, nhà phân tích Eric Wold đã nâng cấp cổ phiếu của công ty lên, một phần vì nguồn vốn quá thấp, nhưng cũng vì ông nghĩ rằng DWA vẫn là một mục tiêu kiếm lời, ngay cả khi Katzenberg đã thất bại trong việc bán hãng phim với giá ước chừng 35 đôla một cổ phiếu cho những bên theo đuổi là hãng đồ chơi Hasbro và ngân hàng SoftBank của Nhật Bản.

“Điều này thật sự tạo ra cơ hội hoàn hảo cho hội đồng quản trị xem xét việc thu lời ở sự định giá gần với mức hiện nay,” Wold viết trong bản nghiên cứu của mình. “Một người mua rủng rỉnh tiền có thể cung cấp nguồn vốn, một sự thay đổi trong quan điểm và sự sáng tạo cũng như khả năng theo đuổi thị trường chung trong một vài năm tới khi các kết quả tài chính có thể hứa hẹn hơn.”