Bình luận phim

Chuyện ngày xưa ở Hollywood: Có một thời cổ tích trong Quentin Tarantino

20/08/2019

Người viết quen biết Quentin Tarantino từ lâu, từ ngày xưa, bắt đầu với việc ở trong một căn phòng tại Liên hoan phim Sundance năm 1992 khi bộ phim đầu tay của ông, Reservoir Dogs, có những buổi chiếu đầu tiên.

Khi một khán giả đang đau đớn thấy rõ hỏi Tarantino trong buổi thảo luận ông lý giải những đợt thủy triều bạo lực trong phim ra sao, đạo diễn gần như không hiểu câu hỏi. “Lý giải nó?” ông lặp lại trước khi gần như rống lên, “Tôi không phải lý giải nó. Tôi yêu nó!”

Leonardo DiCaprio, trái, và Brad Pitt sử dụng sự hiện diện mang tính minh tinh khổng lồ của họ để vào vai diễn viên đóng thế và ngôi sao hạng hai sợ bị tụt bậc trong Once Upon a Time… in Hollywood

Trong vòng một phần tư thế kỷ tiếp theo, không thay đổi chút nào. Để thưởng thức Tarantino là ôm trọn phong cách tự phụ của ông, là chia sẻ cái nhìn thu nhỏ của ông về điện ảnh và thế giới và vị trí nổi trội của bạo lực trong cả hai nơi.

Tác giả là một người bất đồng chính kiến kinh niên – thỉnh thoảng vẫn cảm thấy đau buồn về bài phê bình Pulp Fiction của tác giả – thế thì làm sao tác giả lại vui mừng rõ rệt với Once Upon a Time… in Hollywood của vị biên kịch-đạo diễn này?

Bộ phim dẫn dắt bằng Leonardo DiCaprio và Brad Pitt lần lượt trong vai ngôi sao truyền hình Rick Dalton và diễn viên đóng thế của anh, Cliff Booth, hai người bạn lâu năm sải bước ở Hollywood năm 1969 với Charlie Manson và đồng bọn rình rập ở phía xa. Tarantino đã thay đổi, hay là tác giả, hay là cả hai?

Ở tuổi 56 và mới kết hôn, Tarantino đã nói trong buổi họp báo cho bộ phim ở Cannes về “việc nhìn lại”, và thực tế Once Upon a Time chơi một hợp âm bi ca và tình cảm bất ngờ, đặc biệt là khi nó đến từ ông.

Dù những phim Viễn Tây Ý hoa mỹ, đặc biệt là của Sergio Corbucci, một trong các thần tượng của Tarantino, đóng vai trò trọng tâm trong tuyến truyện, tông điệu bộ phim vay mượn nhiều từ những phim Viễn Tây không đậm dấu ấn, ở cuối một thời kỳ của Hollywood như cặp đôi Joel McCrea/Randolph Scott trong Ride the High Country của Sam Peckinpah. Thật sự.

Đừng hiểu nhầm, bạo lực tột độ ớn gan quen thuộc của Tarantino, đặc biệt hướng tới phụ nữ, chẳng mấy biến mất. Nhưng hiệu quả của bạo lực đã bị kìm hãm trong vài phút cuối của một bài tưởng nhớ thời lượng 2 tiếng 41 phút đa phần khá là dễ chịu cho một thời kỳ đã qua và một sự lôi cuốn và tình bằng hữu nam tính vẫn luôn là chuyên môn của phim ảnh.

Điều này trong thực tế có nghĩa những gì là râu ria ở nơi khác sẽ là trung tâm ở đây. Những thứ như khoảnh khắc nhân vật và sự kỳ quặc của tính cách cũng như các chi tiết cụ thể của văn hóa đại chúng, dù là từ phim ảnh, truyền hình, âm nhạc hay quảng cáo, không phải những hàng trưng bày để giết thời gian cho đến khi cốt truyện bắt đầu; chúng là lý do thiết yếu để Once Upon a Time hiện diện.

Margot Robbie vai Sharon Tate

Khi Tarantino nói trong ghi chú báo chí “Tôi đã thử một vài câu chuyện khác nhau và rồi quyết định không, tôi không muốn cho họ [các nhân vật chính] qua một dạng tuyến truyện cường điệu thông thường,” ông không đang tỏ ra kín đáo, ông đang nói sự thật.

Với Victoria Thomas là đạo diễn phân vai, Once Upon a Time phong phú những diễn xuất thu hút xuyên suốt, gồm Dakota Fanning trong vai chị cả nhà Manson Squeaky Fromme, Bruce Dern không tuổi trong vai chủ trang trại George Spahn và Margaret Qualley, sẽ đóng vai một bà sơ trong Novitiate ở đây được thấy là tín đồ Manson khêu gợi khó cưỡng Pussycat.

Hay nhất, không ngạc nhiên, là DiCaprio và Pitt, hoàn toàn tự nhiên với vai của họ và với nhau, cái hài là họ sử dụng sự hiện diện mang tính minh tinh khổng lồ của họ để vào vai diễn viên đóng thế và ngôi sao hạng hai sợ bị tụt bậc, những nhân vật không ngờ lại được Tarantino dành tình cảm nồng hậu cho.

Lấy cảm hứng từ những mối quan hệ có thật như giữa Burt Reynolds và Hal Needham hay Steve McQueen và Bud Ekins, cặp đôi vận hành trong phim hơi giống một cặp kỵ sĩ hết thời của Raymond Chandler, làm việc tốt bất chấp bản thân họ, một liên kết được nhấn mạnh bằng cảnh trong hiệu sách gợi nhớ đến cảnh trong The Big Sleep của Humphrey Bogart.

Hai người bạn lâu năm sải bước ở Hollywood năm 1969

Cũng đóng vai trò trọng tâm nổi bật là đam mê của Tarantino cho cuối thập kỷ 60 nói chung và văn hóa đại chúng và cỗ máy làm phim của nó nói riêng.

Tính cụ thể của các liên hệ tới các hiện vật của thời kỳ trong Once Upon a Time gây sửng sốt đến mức như cuồng si, bao gồm cả việc cho nhà thiết kế sản xuất Barbara Ling chế tạo các mặt tiền giả để đặt trước các cơ sở trên Đại lộ Hollywood ngày nay và khuyến khích Musso & Frank lôi những bộ đồ dùng ăn uống thời xưa ra khỏi kho.

Mọi đồ vật ta thấy trên màn hình, và ta thấy rất nhiều, từ không chỉ một mà một loạt cốc Hopalong Cassidy tới một bản truyện tranh Sgt. Fury and His Howling Commandos, nhìn như được chọn lựa kỹ lưỡng vì sự thân cận với trái tim của nhà làm phim.

Nói chuyện với Tarantino về thời kỳ này, DiCaprio nói tại Cannes, “gần như đi vào một kho dữ liệu máy tính – kiến thức của ông ấy là không mường tượng nổi,” nói thêm đầy chính xác, “Ông ấy đã viết một lá thư tình gửi cho ngành phim.”

Theo nghĩa nào đó Tarantino tái tạo thế giới ông tưởng tượng người lớn đang sống hồi đó ở Los Angeles

Sau khi cho chúng ta một giới thiệu ngắn gọn nhưng súc tích về Bounty Law, chương trình đã đưa Rick Dalton thành một tên tuổi lớn mới bị ngừng chiếu, Once Upon a Time đưa chúng ta đi qua ba ngày, hai ngày tháng 2 và một ngày tháng 8, trong cuộc đời đan xen của ngôi sao và diễn viên đóng thế, bắt đầu với bữa trưa Musso của Dalton với người đại diện hàng đầu Marvin Schwarzs.

Ngốn ngấu cảnh quay đầy chuyên nghiệp như thể vừa rời một biểu tình nhịn đói, Al Pacino cập nhật cho chúng ta danh mục phim của Rick Dalton, đặc biệt tung hô phim hành động hùng tráng The 14 Fists of McCluskey. (Không ai chế ra tựa phim bằng Tarantino.)

Nhưng sự nghiệp đó đang mong manh trước gió, Schwarzs giải thích, trước khi đưa ra một phao cứu sinh kiểu Clint Eastwood làm phim Viễn Tây ở Ý, một thứ mà Dalton, không yêu quý gì điện ảnh do “bọn Í” làm, ban đầu từ chối.

Được giới thiệu ở điểm này là những người hàng xóm mới chuyển tới cạnh Dalton trên Cielo Drive ở Benedict Canyon, Sharon Tate (Margot Robbie) lộng lẫy, Roman Polanski (Rafal Zawierucha) chồng cô được thấy thoáng qua và bạn thân nhất Jay Sebring (Emile Hirsch).

Margaret Qualley (giữa) là tín đồ Manson khêu gợi khó cưỡng Pussycat

Cũng được thấy thoáng qua trong phút chốc là Charlie Manson (Damon Herriman), dù các thành viên trong gia đình hắn tụ tập ở Trang trại quay phim Spahn (bao gồm các nhân vật do Lena Dunham và Maya Hawke thủ vai) có nhiều đất diễn hơn.

Trong khi các yếu tố cốt truyện thông thường có xuất hiện lúc này lúc khác, đặc biệt gần hồi kết, phần lớn Once Upon a Time bao gồm những chuỗi họa tiết đứng riêng mà Tarantino trân trọng thấy rõ.

Đáng nhớ nhất bao gồm Sharon Tate dành một buổi chiều thưởng thức màn diễn xuất của cô trong The Wrecking Crew trong rạp Bruin ở Westwood và Rick Dalton có cuộc nói chuyện trải lòng chi tiết với một nữ diễn viên 8 tuổi khôn trước tuổi (được Julia Butters diễn tuyệt vời) trước một cảnh lớn.

Và rồi có Cliff Booth của Pitt, lên mái nhà sửa ăng-ten tivi một cách khó tin, ung dung cởi áo ra để lộ thân trên săn chắc hoàn hảo và được chiếu sáng không tì vết. Khoảnh khắc ngôi sao điện ảnh không thể nào thuần khiết hơn thế.

Cũng thuần khuyết và không thể đánh giá thấp là những thứ ta thấy có tính cá nhân ra sao với Tarantino. Ông đã trưng ra poster ba mảnh khổng lồ cho The Golden Stallion, một trong những phim ông yêu thích nhất; cho vợ mình, Daniella Pick, một vai khách mời; và thậm chí tìm được thời gian cho một đoạn chuyển cảnh liên tiếp duyên dáng các ánh đèn neon lớn ở Los Angeles (El Coyote, Musso & Frank, Chili John’s và nhiều hơn thế) sáng lên lúc chạng vạng.

Tarantino là một cậu bé 6 tuổi vào năm 1969, sống xa trung tâm Los Angeles, và việc ông làm ở đây theo nghĩa nào đó là tái tạo thế giới ông tưởng tượng người lớn đang sống hồi đó. Nếu nó diễn ra như một câu chuyện cổ tích, và đúng như thế, đừng quên những từ đầu tiên trong tựa là “Ngày xửa ngày xưa…”

Once Upon a Time… in Hollywood phát hành ở Việt Nam từ ngày 16/8/2019 với tựa Chuyện ngày xưa ở Hollywood. Xếp loại R, vì ngôn ngữ thô tục, một vài bạo lực đồ họa, liên hệ tới sử dụng ma túy và tình dục. Thời lượng: 2 tiếng 41 phút.

Dịch: © Phương Hà @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Los Angeles Times