Tin đồn trên Internet nhanh chóng có rất nhiều giả thuyết về bản chất của nó: có phải SARS hồi sinh? Virus mới này nguy hiểm chết người và lây nhiễm như thế nào? Nó từ phòng thí nghiệm hay có nguồn gốc tự nhiên?

76 Days — đặt tên theo số ngày phong tỏa Vũ Hán quyết liệt — là phim tài liệu đầu tiên về tâm bão của đại dịch

Những cảnh mở đầu bộ phim 76 Days phản ánh sự rối ren và hỗn loạn ở Vũ Hán trong những ngày đầu đại dịch COVID-19. 76 Days — một trong những bộ phim đầu tiên ghi lại sự khởi đầu của đại dịch toàn cầu — mở ra với cảnh các nhân viên y tế không thấy mặt, kín mít trong bộ đồ bảo hộ từ đầu đến chân, đang cố gắng điều trị cho bệnh nhân. Trong khi làm việc đó, họ cố xoay xở với một đám đông đang tìm cách có được một chiếc giường bệnh đáng mơ ước. Trải qua một tiếng rưỡi thót tim, 76 Days cho chúng ta thấy cảnh những bệnh nhân đấu tranh sinh tồn trước một loại virus chưa xác định, và lòng dũng cảm và kiên trì của những nhân viên y tế tuyến đầu cố gắng giành giật những mạng sống.

76 Days cũng cung cấp những cảnh quay độc quyền, chưa từng có từ bên trong bệnh viện Vũ Hán những ngày tồi tệ nhất của đại dịch. Bộ phim được biên tập đẹp mắt không chỉ nhằm mục đích thông tin cho công chúng biết về những gian nan thử thách mà các nhân viên y tế ở Trung Quốc phải đối mặt mà còn cho đại dịch hình ảnh con người thật sự mà vốn các phương tiện thông tin đại chúng đã giảm xuống thành số ca nhiễm mỗi ngày và những từ thông dụng như “truy vết tiếp xúc”.

76 Days cho chúng ta thấy cảnh những bệnh nhân đấu tranh sinh tồn trước một loại virus chưa xác định...

Thiệt hại con người

Giữa hỗn loạn của một đại dịch bùng phát, Vũ Hán phải đối mặt với một vấn đề thực sự: đơn giản là thành phố này không có đủ giường bệnh để chứa tất cả các ca nhiễm COVID-19 đã được xác nhận. Tình hình trở nên nghiêm trọng đến mức những bệnh nhân có nhu cầu y tế khác đã phải rời bệnh viện để nhường chỗ cho bệnh nhân COVID-19.

“Thấy rõ là tình hình ở Vũ Hán đã trở nên nghiêm trọng,” đạo diễn Hao Wu nói. “Người chết, bệnh viện quá tải, và nhân viên y tế không được bảo vệ đầy đủ nên cũng bị nhiễm bệnh và chết.”

76 Days xuất sắc trong việc đưa sự thiệt hại con người do đại dịch. Vào đầu năm 2020, hầu hết những người không có mối liên hệ gì với Vũ Hán, hay rộng hơn là Trung Quốc, chỉ nhìn thấy đại dịch theo số ca bệnh hằng ngày do cơ quan y tế chính phủ báo cáo. Tuy nhiên, đằng sau mỗi con số thống kê là một khuôn mặt con người, và đằng sau mỗi cái chết là một binh đoàn các thành viên gia đình và bạn bè đau khổ.

...và lòng dũng cảm và kiên trì của những nhân viên y tế tuyến đầu cố gắng giành giật những mạng sống

Nửa đầu của 76 Days tràn ngập những cảnh quay thắt tim. Trong một cảnh, một y tá có cha vừa qua đời khóc thương người cha đã mất của mình, nhưng phải lấy lại bình tĩnh để cha mẹ của những người khác không bị căn bệnh quái ác này cướp đi. Trong một cảnh sau đó, chúng ta thấy một y tá vừa thu thập đồ dùng cá nhân của một bà lão, vừa nói chuyện điện thoại với con gái bà. Bà lão sẽ được hỏa táng cùng các di vật này, mà các thành viên trong gia đình không có cơ hội để nói lời từ biệt cuối cùng. Người y tá chỉ để lại một chiếc vòng ngọc để gia đình tưởng nhớ bà. Khán giả chỉ cần nhân câu chuyện đó với hệ số bốn nghìn để hiểu quy mô của thảm kịch.

Quay tài liệu

Trong những ngày đầu đại dịch COVID-19, chính phủ Trung Quốc đã tìm cách kiểm soát việc đưa tin.

Mạng xã hội phổ biến của Trung Quốc WeChat đã nhanh chóng chuyển sang kiểm duyệt các tin nhắn có chứa bất kỳ số liệu nào liên quan đến virus. Trong khi đó, cái chết của người tố giác sớm COVID-19 Lý Văn Lượng đã gây ra sự bất bình lan rộng hiếm thấy trên mạng. Cơ quan an ninh địa phương đã bắt giữ Lý sau khi anh gióng tiếng chuông cảnh báo về căn bệnh viêm phổi mới trong cuộc trò chuyện nhóm, và bắt anh ký vào một văn bản nói anh “hiểu” rằng nếu tiếp tục thảo luận về virus, anh sẽ bị trừng phạt. Sau khi Lý qua đời, mạng xã hội Trung Quốc chạy rất nhiều hashtag như “#bù míngbái” (“Tôi không hiểu”), trái ngược với tự khai của Lý rằng anh ấy “hiểu” tính bất hợp pháp trong phát biểu của mình.

76 Days cũng cung cấp những cảnh quay độc quyền, chưa từng có từ bên trong bệnh viện Vũ Hán những ngày tồi tệ nhất của đại dịch

Không có gì ngạc nhiên khi một trong những nhà làm phim ghi mình “vô danh” trong phần danh đề để giảm thiểu khả năng bị ảnh hưởng tiêu cực từ bộ phim họ làm.

“Hai đồng đạo diễn của tôi là những phóng viên được cử đến để đưa tin về ổ dịch ở Vũ Hán. Trong thời gian đóng cửa, chính phủ Trung Quốc đã hạn chế chỉ có bệnh nhân, chuyên gia y tế và phóng viên mới được tiếp cận bệnh viện,” Hao Wu nói. “Ngay từ đầu khi tình hình tồi tệ và hỗn loạn và thiếu hụt nguồn cung cấp y tế trầm trọng, nhiều bệnh viện đã thực sự hoan nghênh việc truyền thông đưa tin để giúp họ tìm kiếm sự giúp đỡ. Một số đội y tế từ các nơi khác ở Trung Quốc được cử đến để hỗ trợ Vũ Hán cũng sẵn sàng vào phim, một phần do họ muốn có những hình ảnh của chính mình được ghi lại trong thời khắc lịch sử này.”

Bất chấp khả năng tiếp cận chưa từng có để quay phim ở Vũ Hán, 76 Days suýt nữa đã không được sản xuất. Một đài truyền hình của Mỹ ban đầu ủng hộ bộ phim, nhưng đã bỏ nó sau khi các điểm nóng của đại dịch chuyển sang châu Âu và Mỹ. Cuối cùng Hao Wu quyết định tự phát hành bộ phim sau thời gian bị cách ly ở nhà.

Giữa hỗn loạn của một đại dịch bùng phát, Vũ Hán phải đối mặt với một vấn đề thực sự: đơn giản là thành phố này không có đủ giường bệnh để chứa tất cả các ca nhiễm COVID-19 đã được xác nhận

“Ban đầu bị cách ly mười bốn ngày ở [Atlanta] mà không có việc gì làm, tôi bắt đầu xem lại những thước phim mà các đồng đạo diễn đã chia sẻ với tôi,” Hao Wu nói. “Nó khiến tôi khóc, và nó nhắc nhở tôi rằng tôi cần phải kể một câu chuyện về hy vọng, về trải nghiệm của con người sống qua một thảm kịch chung, về tình người trong thế giới chia rẽ và sợ hãi này, để chính tôi sống sót qua đại dịch này.”

Một tương lai đầy hy vọng

Tuy nhiên, 76 Days không phải toàn là lụi tàn và u ám. Những cảnh nhẹ nhàng hơn tiêu biểu cho nửa đầu đầy cảm xúc của bộ phim, chẳng hạn khoảnh khắc bệnh nhân cao tuổi ở bệnh viện nghịch ngợm lẻn ra khỏi phòng của họ. Trong đêm tối, các tài xế tình nguyện đưa đón các nhân viên y tế từ nơi ở đến bệnh viện, cho thấy mọi người ở Vũ Hán cùng nhau chống virus như thế nào.

Khi phim chuyển sang nửa sau, chúng ta thấy các bệnh nhân bắt đầu được xuất viện. Ánh đèn huỳnh quang của bệnh viện và cảnh đêm bên ngoài nhường chỗ cho ánh nắng rực rỡ, khi chúng ta thấy một y tá đang hối hả cởi bỏ bộ đồ bảo hộ của mình. Các thành viên trong gia đình cuối cùng cũng có thể nhận lại những vật dụng cá nhân của người thân đã qua đời và bắt đầu quá trình tang ma một cách nghiêm túc.

Vào cuối phim, tình hình ở Vũ Hán đã được cải thiện đủ để một số hoạt động bình thường có thể tiếp tục ở ngoài trời.

Bộ phim được biên tập đẹp mắt không chỉ nhằm mục đích thông tin cho công chúng biết về những gian nan thử thách mà các nhân viên y tế ở Trung Quốc phải đối mặt

Trên thực tế, Vũ Hán (và phần lớn Trung Quốc Đại lục) đã trở lại bình thường. Cảnh một bữa tiệc lan truyền vào tháng 8, và cư dân Trung Quốc đi du lịch trở lại (mặc dù trong vòng Trung Quốc Đại lục). Với việc Trung Quốc kiểm soát được virus, và phần lớn các ca nhiễm xảy ra ở những nơi khác trên thế giới, Trung Quốc ngày nay mang đến hy vọng và lạc quan cho việc trở lại với cuộc sống bình thường.

Trong một thế giới mà các lãnh đạo chính phủ tiếp tục phủ nhận mức độ nghiêm trọng của virus, chống đối giãn cách xã hội, có lẽ khán giả ở hầu khắp thế giới sẽ khó tìm thấy lý do lạc quan. Tuy nhiên, đạo diễn Hao Wu hy vọng rằng qua 76 Days, anh có thể truyền cảm hứng để có thay đổi nào đó trong suy nghĩ của người xem.

“Tôi cho rằng hy vọng trước tiên của tôi là khiến người xem nghiêm túc xem xét COVID-19 bằng cách giới thiệu cho họ một cái nhìn hoàn hảo về những gì đã xảy ra ở các bệnh viện tuyến đầu,” Wu nói. “Thứ hai, tôi muốn nhắc người xem rằng, bất kể sống ở đâu, tất cả chúng ta đều trải qua sợ hãi, tuyệt vọng và nhu cầu giao tiếp con người, để có hy vọng, để sống qua đại dịch này. Vì vậy, có lẽ chúng ta hãy ngừng tranh cãi và đổ lỗi, thay vào đó hãy cùng nhau tìm cách thoát khỏi thảm họa này.”

Đạo diễn Hao Wu hy vọng rằng qua 76 Days, anh có thể truyền cảm hứng để có thay đổi nào đó trong suy nghĩ của người xem

76 Days do Hao Wu, Weixi Chen và Ẩn Danh đạo diễn, thời lượng 93 phút. Công chiếu lần đầu ngày 14 tháng 9 tại Liên hoan phim quốc tế Toronto 2020.