Không có điều tra kiểu thám tử Sherlock Holmes để cung cấp câu trả lời thỏa mãn về bí quyết Marvel kết hợp các nhân vật và tuyến truyện từ 18 phim bom tấn khác nhau thành (gần như) một gói gọn gàng. Nhưng những nỗ lực của hãng phim đã được thưởng bằng một thành công phá kỷ lục.

Đó là lý do tại sao MCU đang ở một ngã tư thú vị và cheo meo khi người đứng đầu hãng phim Kevin Feige chuẩn bị đảo ngược lộ trình và nhỏ đi — cả theo nghĩa đen lẫn nghĩa bóng — với Ant-Man and the Wasp. Tất cả năm bộ phim gần đây nhất của MCU đã thu về ít nhất 850 triệu USD toàn cầu với hai phim vượt 1 tỉ USD, cho thấy rõ ràng Marvel đang vận hành ấn tượng nhất trong 10 năm tồn tại, nhấn mạnh bằng thành công làm thay đổi cuộc chơi của Infinity War.

Liệu hãng có thực sự chịu được việc chơi nhỏ sau một lượt chơi lớn mê mẩn đến vậy không?

Phim nhỏ nhưng gan lớn

Sau năm phim LỚN, Ant-Man and the Wasp mang đến cơ hội có một đối trọng chất lượng nào đó, thanh lọc khẩu vị trước khi Avengers 4 ‘khủng’ ra mắt vào năm tới. Thay cho những hiểm họa tầm cỡ vũ trụ đe dọa hàng tỉ mạng sống, chuỗi phim Ant-Man chiếm một góc nhỏ hơn trong MCU xử lý các mối đe dọa nhỏ hơn.

Trong phim đầu, Darren Cross/Yellowjacket của Corey Stoll có kế hoạch bán công nghệ thu nhỏ của Hank Pym cho Hydra, một nhóm phát xít tàn bạo khá quen thuộc với ‘fan’ MCU. Phát xít là ác — điều đó chúng ta ai cũng biết. Cố gắng giải thích Asgard ở đâu hay nguồn gốc và tầm quan trọng của đá vô cực cho một người lạ lẫm với MCU hiểu thì có chút phức tạp hơn. Kẻ xấu của phần tiếp theo này là Ghost, một tội phạm có thể xuyên tường và, trong truyện tranh, hầu như chỉ quan tâm đến các loại định chế chính trị và kinh tế.

Xem ra không giống tham vọng trật tự thế giới mới của Killmonger trong Black Panther, chủ nghĩa thực dân đa vương quốc của Hela từ Thor: Ragnarok hay sự mở rộng và đồng hóa liên ngân hà của Ego trong Guardians of the Galaxy Vol. 2. Đôi khi, ít đi lại là nhiều hơn.

Tại thời điểm này, ‘fan’ được tỉnh táo lại để xem MCU ghìm cương một chút. Bạn không muốn mỗi lần đều chạy lại cùng một ý tưởng như chuỗi phim Jurassic World đâu mà.

Nếu tất cả các phim Marvel đều xoay quanh những hiểm họa lớn nhất với những sự kiện lớn nhất và sự giao cắt lớn nhất, thì những nhà sáng tạo ở hãng sẽ đặt trần cho vũ trụ của họ, sớm giới hạn tiềm năng của nó. Mỗi trận đánh sẽ mất đi ý nghĩa nếu số phận của vũ trụ lần nào cũng bất định. Mỗi bộ phim đem lại cảm giác ít đặc biệt đi nếu nhồi nhét tất tần tật các nhân vật yêu thích của bạn.

Đó là điều mà chuỗi phim Harry Potter đã cân bằng rất tốt, sử dụng phương pháp tích tụ và cẩn thận xây dựng Voldemort và đám tay chân thành mối đe dọa qua từng câu chuyện tiếp nhau. Đến lúc Deathly Hallows Part II ra rạp, chúng ta đã hoàn toàn mải mê trong cuộc xung đột đó vì nó đã tăng dần lên đến đỉnh điểm.

Muốn thực sự đề cao các phim như Infinity War và các cuộc phiêu lưu sống-hay-chết khác của Marvel, nhất thiết phải cung cấp những phim quy mô nhỏ hơn, theo nhân vật để nhắc nhở khán giả rằng thế giới thực với những con người thực vẫn tồn tại.

Trong Avengers năm 2012, Chitauri phá hủy thành phố New York, nhưng tất cả thương vong của dân thường đều xảy ra ngoài màn hình. Trong Age of Ultron năm 2015, chúng ta chẳng biết dân Sokovia nào, vì vậy có cảm giác việc phá hủy thành phố của họ giống một âm mưu chứ không tổn hại tình cảm. Trong Infinity War, nửa dân số của vũ trụ bị xóa sổ, nhưng kể từ khi bạt quảng cáo các siêu anh hùng có phần tiếp theo chờ phía trước — như Spider-Man và Black Panther — nằm trong số bị xóa sổ đó, chúng ta biết thừa cuộc diệt chủng của Thanos sẽ được đảo ngược.

Thu nhỏ người hùng của chúng ta, có thể khó làm khi bạn đang đối phó với thế lực siêu anh hùng cõi trên. Thor thực sự là Thần; Hulk là quái vật khổng lồ màu xanh lá cây giận dữ; và Tony Stark là một nhà từ thiện tay chơi thiên tài tỉ phú. Scott Lang của Paul Rudd chỉ là một tay cựu lừa đảo. Anh ta không cố gắng cứu thế giới, anh ta chỉ cố gắng không làm nó quá tệ.

Như Thanos sẽ nói, phải có sự cân bằng không thì cả phim sự kiện lớn lẫn phim hiểm họa nhỏ đều không hiệu quả.

Nhược điểm của chơi nhỏ đi

Ngược lại, người hâm mộ Marvel giờ đây có thể đã trở nên quen những phim giao cắt sự kiện lớn với những ẩn ý quan trọng. Trong ba năm qua, MCU đã sản xuất hai phim Avengers, một phim giả-Avengers (Captain America: Civil War), bộ phim siêu anh hùng có doanh thu cao nhất trong lịch sử ở Bắc Mỹ (Black Panther) và một nhúm các tập hợp khác trên một quy mô lớn hơn. Thor kề vai sát cánh với Hulk. Không phải ngày nào bạn cũng thấy chuyện như vậy.

Đi sau sát gót bao nhiêu đó, Ant-Man and the Wasp có nguy cơ mang lại cảm giác thất vọng, choáng váng sau bữa tiệc.

Liệu người hâm mộ sẽ được giải trí bởi thứ gì đó ít tàn khốc và kém hoành tráng hơn không?

Phần tiếp theo này chỉ có hai người hùng trái với dàn phim nhồi nhét hành động Giai đoạn III của Marvel. Hiểm họa nhỏ hơn có thể là cách hay để làm tươi tỉnh lại, nhưng có rất nhiều sự trùng lặp trong MCU giữa những ý tưởng đằng sau Ant-Man và Spider-Man: Homecoming (và không có gì liên quan đến nguồn gốc một cách đáng ngạc nhiên).

Peter Parker chuyên về bảo vệ chàng trai nhỏ này và làm Người Nhện thân thiện với khu phố để nhắc nhở khán giả về những con người thật sống trên đời. Dẫu cho bao nhiêu vụ trộm cắp và bán vũ khí nguy hiểm của ông ta, toàn bộ động cơ cho nhân vật phản diện trong Homecoming, Vulture của Michael Keaton, là để nuôi gia đình. Spidey được đưa vào mối đe dọa quy mô nhỏ hơn này như là một nhân vật nổi tiếng và thú vị hơn nhiều (không phải là không kính trọng Paul Rudd, anh luôn luôn tuyệt vời).

Chúng ta có thực sự cần một phiên bản thứ hai, kém giải trí hơn với cùng một bài học không?

Quan trọng hơn, Ant-Man năm 2015 khó mà là cơ sở tốt nhất để tiếp tục những phim Marvel thu nhỏ quy mô này. Cảm tưởng bộ phim bị sa lầy với nhu cầu gắn vào MCU lớn hơn, từ vai khách mời không cần thiết của Falcon và những ngày đầu của SHIELD cho đến những liên hệ nhỏ hơn rải rác suốt phim. Cảm giác trứng Phục sinh của Ant-Man mệt mỏi hơn là thông minh và được yêu thích. Bộ phim cũng thể hiện khá xoàng là một câu chuyện về xuất xứ.

Mặc dù đạo diễn Peyton Reed là nhà làm phim tài năng với nhiều thành tích thú vị mang tên anh, thật khó lòng không tự hỏi Ant-Man sẽ trông ra sao nếu Edgar Wright (Baby Driver) không phải bỏ cuộc do khác biệt sáng tạo. Phiên bản của anh được cho là mơ hồ về mặt đạo đức và quá tách biệt. Bất cứ ai thích bộ ba Cornetto đều biết rằng phim của anh sẽ… độc đáo. Là một nhà làm phim được ‘fan’ yêu thích, sự ra đi của Wright khiến nhiều khán giả phải thất vọng tương tự như Phil Lord và Chris Miller rời Solo: A Star Wars Story.

Bất chấp đạo diễn, hãng phim đang cố gắng quay ngoắt 180 độ từ hoạt động quy mô lớn gần đây bằng một trong những tài sản cỡ trung của mình. Đó là một chiến lược táo bạo.

Không cần suy ra mới thấy hậu quả là khán giả bình thường sẽ bỏ qua; MCU đã phát triển lớn và tham vọng đến mức bất cứ điều gì khác là vô danh với một người mua vé thông thường.

Marvel có thể chịu được rủi ro không?

Có tồn tại nguy cơ sụt giảm quan tâm của người hâm mộ sau khi mức chất dẫn truyền thần kinh serotonin rớt trong vài tháng qua. Ant-Man đã được đón nhận như là một phim làm hài lòng đám đông chung chung nhưng về điểm Rotten Tomatoes phim vẫn đứng trong hàng ngũ nửa cuối của MCU. Christopher Orr của The Atlantic đã viết, “Thật khó rũ bỏ cái cảm giác rằng bộ phim được lắp ráp vội vã và có phần lung tung. Từ tất cả các bằng chứng có sẵn, chính xác những chuyện gì đã xảy ra là như vậy đó.”

Bỏ đi một phần tiếp theo gây thất vọng có thể làm sốc đà của Marvel, đặc biệt khi đối thủ DC Films được tái cơ cấu.

Thế mới nói... tất nhiên MCU có thể chịu được việc chơi nhỏ đi vì nó đã xây dựng được mức tín nhiệm và trung thành với thương hiệu chưa từng có tiền lệ. Cũng hãng phim này đã đưa đoàn quân ô hợp những kẻ vô danh trong Guardians of the Galaxy nổi tiếng toàn cầu và được ca ngợi, chưa kể 773 triệu đôla doanh thu phòng vé. Bạn chỉ cần đáp logo Marvel lên bất cứ điều gì và nếu không được quan tâm nồng nhiệt, thì ít nhất là, sẽ có sự tò mò.

Bất cứ gì có kinh phí ít nhất 100 triệu đôla đều được coi là bom tấn, nhưng chuỗi phim Ant-Man ở mức thấp trong dãy quang phổ tài chính của Marvel. Phim đầu được thực hiện với 130 triệu đôla (không bao gồm chi phí tiếp thị), một bước giảm đáng kể từ kinh phí của Spider-Man: Homecoming (175 triệu), Thor: Ragnarok (180 triệu) và Guardians of Galaxy Vol. 2 (200 triệu). Ngay như dàn phim thời kỳ đầu Giai đoạn I của Marvel — Iron Man (150 triệu), Thor (140 triệu) và Captain America: The First Avenger (140 triệu) — cũng có kinh phí sản xuất lớn hơn.

Không có lý do gì để mong đợi ngân sách của Ant-Man and the Wasp phình to hơn phim tiền nhiệm, vì mức tăng trung bình từ phim đầu tiên của một phim chuỗi trong MCU đến phim thứ hai là khoảng 34 triệu đôla.

Ant-Man đã mở màn với 57 triệu đôla vào năm 2015, tổng cộng lấy 519 triệu đôla toàn cầu. Đây là phim có doanh thu toàn cầu thấp thứ tư của MCU và thấp thứ ba ở Bắc Mỹ, nhưng vẫn được coi là một thắng lợi. Phần tiếp theo chắc chắn mở màn trong khoảng 75 đến 85 triệu đôla (thực tế là 76 triệu đôla) ở Bắc Mỹ. Ngay cả khi không vượt ngưỡng 850 triệu kỳ diệu của những phim MCU gần đây, tất cả các dấu hiệu chỉ ra rằng Ant-Man and the Wasp nổi lên thành cỗ máy làm ra tiền.

Marvel dứt khoát chịu đựng được để xoay 180 độ về quy mô. Họ không có thất bại nào trong chừng một thập niên qua, và sự phổ biến khắp thế giới thương hiệu của họ thực sự đảm bảo sàn cao cho Ant-Man and the Wasp. Kể cả trong trường hợp xấu nhất, một quả bom xịt phòng vé cũng sẽ không làm chậm đà phát triển của Vũ trụ điện ảnh Marvel được đâu.

STT	Tựa phim	Doanh thu
1	Ant-Man and the Wasp	76,0
2	Incredibles 2	29
3	Jurassic World: Fallen Kingdom	28,6
4	The First Purge	17,2
5	Sicario: Day of the Soldado	7,3
6	Uncle Drew	6,6
7	Ocean's 8	5,3
8	Tag	3,1
9	Won't You Be My Neighbor?	2,6
10	Deadpool 2	1,7

Bảng xếp hạng phòng vé Bắc Mỹ cuối tuần kết thúc ngày 8/7/2018 Đơn vị tính doanh thu: triệu USD