Nhân vật & Sự kiện

Ngô Vũ Sâm - nhà đạo diễn làm thay đổi lịch sử bạo lực của Hollywood

04/05/2018

Trong The Fate of the Furious năm ngoái, phần phim thứ tám trong loạt phim gần như chưa bao giờ kết thúc, một chuỗi phim nổi bật mà nhân vật phản anh hùng của Jason Statham trừ khử bọn xấu — bằng cả súng đúng chuẩn lẫn vũ khí tối thượng được bảo đảm là cơ thể của Statham — trong khi bế theo đứa bé nép mình trong ghế ô tô.

Miễn là khán giả đừng bận tâm về vật lý học trong cảnh phim này, mà loạt phim này là kẻ thù số một của vật lý học, thì đấy là một khoảnh khắc thú vị khi kết hợp hai thứ mà phim bom tấn Hollywood thích nhất: hành động kịch tính và cái chớp mắt ngạc nhiên của khán giả.

Jason Staham trong cảnh vừa giữ xe em bé vừa chiến đấu trên phim The Fate of the Furious

Và như những mức độ cao nhất của phim hành động hiện đại, Ngô Vũ Sâm đều làm tốt hơn, và đã thực hiện đầu tiên.

Trong Hard Boiled / Lạt thủ thần thám năm 1992, phim hay nhất của Ngô Vũ Sâm và hiển nhiên là phim hành động xuất sắc nhất những năm 1990, Ngô Vũ Sâm hoàn thiện giả kim thuật điện ảnh mà ông đã làm qua loa trong một thập kỷ ở Hồng Kông với A Better TomorrowThe Killer: hành động như nhạc kịch, khoa trương như thơ.

Vì vậy, có thời điểm trong Hard Boiled, người hùng của đạo diễn Ngô, thanh tra Viên Hạo Vân (Tequila) (Châu Nhuận Phát đóng), bắn để chạy thoát thân khỏi một tình huống chết trong gang tấc trong khi bế một đứa bé sơ sinh. Song không giống như khoảnh khắc huy hoàng của Statham trong Fate, kết thúc theo một cách thông thường (kẻ xấu chết, đứa bé được an toàn, lời nhạo báng được thốt lên, hãy cắt đến cảnh tiếp theo), Viên Hạo Vân lại bỡn cợt. Anh không chỉ liên tục đánh bại đợt tấn công không ngừng của bọn du côn vô danh trong khi bế cậu nhóc, mà còn phải thoát khỏi tòa nhà trong biển lửa. Và đánh vật với sợi dây điện lòng thòng. Và rồi quần anh bắt lửa. Và giữ lấy chút niềm vui? À, thằng nhóc tè khắp người của anh chàng đang bảo vệ mình và dập tắt đốm lửa đó.

Châu Nhuận Phát và em bé trong Hard Boiled

Đó là một khoảnh khắc điên rồ được tính toán cẩn thận kết tinh sự nhạy cảm đáng kinh ngạc của Ngô Vũ Sâm, một phẩm chất mà cả Hollywood bị đánh lừa và vô số những người bắt chước theo, kể cả chính Ngô Vũ Sâm, qua những tác phẩm kiếm bộn tiền sau này (đáng lưu ý là Paycheck).

Mặc dù vậy, hồi năm 1992, Hard Boiled vẫn còn khá mới mẻ, một cảm giác mà người phụ trách Toronto và TIFF Cinematheque và cựu sáng lập chương trình Midnight Madness Colin Geddes hy vọng sẽ dành đêm thứ bảy với buổi chiếu đặc biệt kỷ niệm 25 năm kiệt tác này. Phát hành bản nhựa 35mm, sự kiện cho khán giả đương đại không chỉ cơ hội chứng kiến đỉnh cao sự nghiệp của Ngô Vũ Sâm, mà còn chứng kiến lịch sử làm phim bom tấn.

Phim cũng lên tiếng về sự táo bạo ngay từ đầu, lâu trước khi có bất kỳ khoảnh khắc ‘tiểu đúng lúc đúng nơi’. Chỉ vài phút vào phim, Ngô Vũ Sâm đã cho Châu Nhuận Phát (cũng như vị đạo diễn thân quen của mình, Châu Nhuận Phát là một huyền thoại Hồng Kông khác chưa bao giờ được khán giả phương Tây đối xử công bằng) đuổi theo hai gã đội mũ trùm đầu. Những viên đạn xé toạc phòng trà, người ngoài cuộc nằm rạp xuống như thể là chuyện hiển nhiên, và nói chung là hỗn loạn. Trong khi đó, viên thanh tra kỳ cựu của Châu Nhuận Phát, hờ hững xỉa răng, từ từ bước xuống, nhắm vào mục tiêu và đảm bảo chúng chết trước khi anh trượt thoát bằng cầu thang.

Paycheck

Đó là một khoảnh khắc ấn tượng, một sự phối hợp hoàn hảo giữa thẩm mỹ và nhân vật. Và khi khán giả phương Tây rốt cuộc chứng kiến điều đó — kể cả những người may mắn trong buổi chiếu trước ở Bắc Mỹ tại TIFF năm 1992, sau đó được gọi là lễ hội của những lễ hội — nó đã làm thay đổi cuộc chơi hành động mãi mãi.

Không mất nhiều công làm thám tử mới tìm ra sức ảnh hưởng của Hard Boiled. Cảnh đấu súng liên tục trong 3 phút 20 giây của Ngô Vũ Sâm được lặp lại y hệt từ Children of Men đến True Detective. Chấp nhận bạo lực tột độ — không chỉ bắn phá, mà còn là kết quả đẫm máu trên xác người - được viết trong ADN của bất kỳ cảnh đấu súng hiện đại nào. Quentin Tarantino, Robert Rodriguez, nhà Wachowski, Michael Bay, và đương nhiên là đạo diễn F. Gary Gray của phim Fate of the Furious — tất cả đều noi theo Ngô Vũ Sâm.

Dù vậy, không công bằng khi cho rằng tất cả những ai học theo là kẻ bắt chước. Hầu hết đều sử dụng ngôn ngữ máy quay của đạo diễn để tạo nên một cảnh phim mới độc đáo của riêng họ (đúng, có thể không phải Gray). Ngoài ra, sau trải nghiệm Hard Boiled, sao có thể trông đợi ai đó làm phim hành động mà không để ảnh hưởng đó chảy vào tầm nhìn của mình chứ?

Nic Cage diễn cảnh đấu súng mưa đạn bay bay thương hiệu Ngô Vũ Sâm trong Face/Off

Chính Ngô Vũ Sâm còn không miễn nhiễm với một cám dỗ như thế nữa là. Hard Boiled đánh dấu tác phẩm cuối cùng của ông với điện ảnh Hồng Kông, và ông dành 15 năm tiếp theo ở Mỹ, theo đuổi tầm cao đó. Ông trở lại khác thường với trận tử chiến John Travolta-Nic Cage trong Face/Off năm 1997, mà tác giả bảo đảm là nhiều sự điên rồ hơn bạn có thể nhớ, và mở ra kỷ nguyên không tưởng trong đó việc làm một ngôi sao hành động phụ thuộc vào bạn có thể nhét đầy bao nhiêu cảnh phim. (Phim này cũng có một cảnh đấu súng gây-nguy hiểm-đứa-trẻ theo phong cách Hard Boiled đã phá hỏng, hoặc cũng có thể là làm tăng cường, trải nghiệm nghe ca khúc Somewhere Over the Rainbow.)

Ngô Vũ Sâm lún sâu vào bắt chước chính mình, thậm chí là bắt chước một cách nực cười, với Mission: Impossible II, WindtalkersPaycheck đã đề cập ở trên trước khi trở lại Trung Quốc tái tạo sự nghiệp với những tác phẩm sử thi cổ trang (Red Cliff / Xích Bích, The Crossing). Mặc dù vậy, suốt thời gian qua, nhãn hiệu bạo lực màn ảnh tiếp tục di căn ở Hollywood, đến mức màn giết chóc đẫm máu tột độ của Hard Boiled trông như một trò đùa nhãn PG khó được bật đèn xanh ngày nay.

Cảnh phim Manhunt của Ngô Vũ Sâm năm 2017

Tất cả đặt cược về việc liệu chúng ta có sẽ được xem một phim hành động phong cách Ngô Vũ Sâm tuyệt vời của chính ông — chẳng hạn như phim ly kỳ Manhunt năm ngoái — đều đã hỏng bét, song làm mới lại Hard Boiled không phải là cơ hội để cho qua một cách nhẹ nhàng. Giữa những hỗn loạn, và trò hề về màn tiểu tiện của đứa bé, nằm ở lịch sử bạo lực của Hollywood, Jason Statham có thể học hỏi vài điều.

Dịch: © Minh Phát @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The Globe and Mail