Cắt giảm tài trợ, chính trị cánh hữu tạo ra thách thức ở châu Âu

After the Fire của Mehdi Fikri, kể về cuộc đấu tranh đòi công lý của một gia đình sau khi người con trai trẻ bị giết trong lúc đang bị cảnh sát giam giữ

Chính phủ một số nước châu Âu đang rút lại khoản chi tiêu công trội lên trong thời kỳ Covid bằng cách cắt giảm tài trợ cho các tổ chức văn hóa. Ở Anh, Viện Điện ảnh Anh Quốc nằm trong số những tổ chức bị cắt giảm kinh phí. Ở Hà Lan, các nhà làm phim Hà Lan lo ngại mùa ngân sách đầu tiên của liên minh do Đảng vì Tự do dân túy của Geert Wilders lãnh đạo — cả cho tài trợ phim lẫn sự ủng hộ hào phóng cho Phim tài liệu quốc tế Amsterdam (IDFA) và Liên hoan phim quốc tế Rotterdam. Tuy nhiên, không có gì chắc chắn là Wilders sẽ lãnh đạo chính phủ Hà Lan.

Ở Pháp, ngành công nghiệp đang lảo đảo hy vọng sẽ không có thêm chiến dịch bôi nhọ cánh hữu bị nhiều người đổ lỗi cho thành tích phòng vé kém cỏi của bộ phim gia đình After the Fire của Mehdi Fikri, kể về cuộc đấu tranh đòi công lý của một gia đình sau khi người con trai trẻ bị giết trong lúc đang bị cảnh sát giam giữ.

Explanation For Everything của Gabor Reisz (Hungary) đoạt giải thưởng ở Venice

Ở những nơi khác, các nhà sáng tạo đang tìm kiếm những con đường tránh xa các chính trị gia cánh hữu — chẳng hạn như ở Gruzia, các nhà làm phim địa phương đã thành lập Viện Điện ảnh Gruzia, một cơ quan tách biệt với Trung tâm Điện ảnh Quốc gia Gruzia do nhà nước kiểm soát; và Hungary, nơi những tài năng được quốc tế ca ngợi đang tránh né nguồn tài trợ quốc gia do những hạn chế đi kèm — chẳng hạn như Gabor Reisz, với tác phẩm Explanation For Everything đoạt giải thưởng ở Venice.

Vào tháng 3, tác giả luận chiến, nhà báo và người dẫn chương trình truyền hình người Ý Pietrangelo Buttafuoco sẽ kế nhiệm Roberto Ciccutto làm chủ tịch Biennale, tổ chức điều hành Liên hoan phim Venice. Việc bổ nhiệm Buttafuoco đã được chính phủ cánh hữu của Giorgia Meloni tán dương; mọi con mắt sẽ đổ dồn vào dàn phim tuyển chọn của Venice năm nay để xem liệu nhóm lợi ích bảo thủ có đang lấn chiếm ở đó hay không.

Tuy nhiên, ở Ba Lan, các nhà làm phim đang hy vọng một chính phủ mới do thủ tướng Donald Tusk lãnh đạo sẽ chấm dứt kiểu can thiệp chính trị như khi bộ trưởng tư pháp cực hữu của đất nước lúc bấy giờ là Zbigniew Ziobro so sánh Green Border của Agnieszka Holland, nói về cách đối xử với người tị nạn ở biên giới Ba Lan, với phim tuyên truyền cho Đức Quốc xã trong Thế chiến 2. Nhưng tổng thống Ba Lan, Andrzej Duda, tán thành bình luận của Ziobro, vẫn tại vị.

Tác giả luận chiến, nhà báo và người dẫn chương trình truyền hình người Ý Pietrangelo Buttafuoco sẽ làm chủ tịch Biennale, tổ chức điều hành Liên hoan phim Venice

Các công ty bán phim có thể nhắm tới nhiều vụ hợp nhất hơn

Thị trường phim quốc tế đã khác biệt rõ rệt so với chỉ vài năm trước, khi một số công ty tên tuổi trở thành thành viên của các tập đoàn lớn hơn như The Match Factory với Mubi và HanWay Films với Cohen Media Group. Điều này mang lại cơ sở tài chính ổn định cho những công ty đó nhưng có thể đồng nghĩa với nhiều rủi ro hơn đối với những công ty không có đối tác hỗ trợ. Do đó, những thương vụ hợp nhất lớn hơn là có thể. Có khả năng nhiều công ty bán phim cũng sẽ chuyển sang sản xuất, mang lại cho họ mức độ kiểm soát cao hơn đối với những gì họ bán.

Thị trường cho phim nghệ thuật đang gặp khó, với những người mua chiếu rạp vẫn cực kỳ thận trọng sau đại dịch, và đặt giá thấp. Một tia hy vọng có thể đến từ những cuộc đấu tranh liên quan đến đình công của các nền tảng phát trực tuyển lớn; khi họ hạn chế chi phí, có thể có cơ hội cho các phim truyền hình kinh phí thấp tìm được đại diện bán quốc tế và khán giả thông qua phương pháp thử-để-tìm-ra-cái-đúng.

Thị trường phim quốc tế đã khác biệt rõ rệt so với chỉ vài năm trước, khi một số công ty tên tuổi trở thành thành viên của các tập đoàn lớn hơn như The Match Factory với Mubi

Hàn Quốc đặt mục tiêu phục hồi sau một năm đầy khó khăn

Tuy nội dung giải trí Hàn Quốc đã chứng kiến sự phát triển nhanh chóng trên toàn thế giới trong những năm gần đây thì ngành công nghiệp điện ảnh Hàn lại phải chịu đựng một chuỗi thất bại trong 12 tháng qua trên sân nhà.

Vào tháng 8, xuất hiện cáo buộc rằng doanh thu phòng vé của hơn 300 phim trong nước đã bị thổi phồng trong năm năm qua. Những tuyên bố này xuất hiện trong thời kỳ khó khăn cho lĩnh vực phim chiếu rạp của Hàn Quốc, vốn vẫn đang vật lộn để phục hồi sau đại dịch. Theo Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc (Kofic), lượng khán giả xem phim trong nửa đầu năm 2023 chỉ bằng 57,8% lượng người xem trung bình trong cùng kỳ từ 2017 đến 2019.

Phim ly kỳ chính trị 12.12: The Day đạt 90 triệu USD từ hơn 12 triệu lượt bán vé kể từ khi phát hành vào giữa tháng 11

Hai tựa phim địa phương mang lại chút hy vọng: phim hành động phần tiếp theo The Roundup: No Way Out thu về 80,5 triệu USD từ gần 10,7 triệu vé trong mùa hè và phim ly kỳ chính trị 12.12: The Day đạt 90 triệu USD từ hơn 12 triệu lượt bán vé kể từ khi phát hành vào giữa tháng 11, để năm 2023 kết thúc có chút tích cực.

Nhưng tai ương đã vượt ra ngoài các rạp chiếu đến liên hoan phim quốc tế hàng đầu Hàn Quốc tại Busan, bị ảnh hưởng bởi các vấn đề chính trị trong nước và địa phương dẫn đến sự từ chức của giám đốc liên hoan phim Huh Moon Yung, chủ tịch Lee Yong Kwan và giám đốc Hội chợ Phim & Nội dung châu Á (ACFM) Oh Seok Geun cũng như việc sa thải giám đốc điều hành Cho Jong Kook.

Ngành công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc sẽ hướng tới mục tiêu đảo ngược tình trạng suy thoái và giảm hỗn loạn vào năm 2024.

Four Daughters của Kaouter Ben Hania, Tunisia, vào danh sách rút gọn Oscar phim truyện quốc tế 2024

Các nhà làm phim Ảrập được trao thêm quyền nhờ nguồn tài trợ của Ảrập Saudi

Dựa trên những thế mạnh tiên phong của Viện Điện ảnh Doha và Hội thảo Atlas của Liên hoan phim Marrakech, Quỹ Biển Đỏ là bổ sung quan trọng mới nhất để tạo ra một ngành công nghiệp điện ảnh Ảrập sôi động và thú vị. Chỉ trong ba năm, Quỹ Biển Đỏ đã hỗ trợ hơn 240 dự án với các phim lẻ được chọn tham dự Cannes, Berlin, Venice, Toronto và các liên hoan phim khác. Bảy tựa phim quỹ hỗ trợ đã được gửi tranh giải Oscar phim truyện quốc tế, trong đó có hai phim lọt vào danh sách rút gọn: Four Daughters của Kaouter Ben Hania, lựa chọn của Tunisia; và The Mother of All Lies của Asmae El Moudir từ Marốc.

Quỹ này có thể trao giải thưởng lên tới 500.000 USD cho mỗi dự án và trao quyền cho các nhà làm phim được chi vào các dự án của họ mà không cần đi theo con đường hợp tác sản xuất đã thành lệ bao năm ở châu Âu. Sự tài trợ này cũng đang chuyển hóa thành doanh thu phòng vé bội thu. Bộ phim kinh dị Ảrập Saudi Mandoob của Ali Kalthami, được quỹ hỗ trợ cả phát triển và sản xuất, đã công chiếu tại Toronto và phá kỷ lục phòng vé cho phim cây nhà lá vườn khi phát hành vào tháng 12 ở quê nhà. Ngành công nghiệp điện ảnh quốc tế cần theo dõi sát sao các dự án được Quỹ Biển Đỏ hỗ trợ trong năm tới.

The Mother of All Lies của Asmae El Moudir từ Marốc, vào danh sách rút gọn Oscar phim truyện quốc tế 2024

Malaysia đang nổi lên thành một cường quốc điện ảnh

Điện ảnh Malaysia đã dần có tên tuổi lớn, với những tài năng mới nổi đảm bảo sự công nhận quốc tế ở Cannes, Venice và nhiều liên hoan phim khác — và có vẻ sẽ củng cố hơn nữa danh tiếng của mình trong năm tới.

Tiger Stripes của Amanda Nell Eu ra mắt thành công và thắng nhiều giải thưởng của Cannes và là tác phẩm đại diện nước này dự tranh Oscar. Abang Adik của Jin Ong, Hungry Ghost Diner của Cho We Jun, Snow in Midsummer của Trương Cát An và Oasis of Now của Chia Chee Sum cũng tạo sóng ở các liên hoan phim lớn và thắng nhiều giải thưởng.

Năm 2024 sẽ bắt đầu với Fire on Water, bộ phim mới nhất của đạo diễn phim Jagat Shanjhey Kumar Perumal, sẽ công chiếu thế giới tại Rotterdam; liên hoan phim cũng sẽ kết thúc với phim hài-lãng mạn Malaysia La Luna của M. Raihan Halim.

Tiger Stripes của Amanda Nell Eu ra mắt thành công và thắng nhiều giải thưởng của Cannes và là tác phẩm đại diện Malaysia dự tranh Oscar

Ngoài ra còn có những phim mới từ Trương Cát An, đã có Snow in Midsummer được công chiếu trong hạng mục Authors' Days tại Venice; Woo Ming Jin của phim Stone Turtle đoạt giải thưởng tại Locarno; Yeo Joon Han của Sell Out! từng đoạt giải thưởng ở Venice; và Emir Ezwan, có phim đầu tay Roh là một phim kinh dị ăn khách đột phá và được Malaysia chọn dự tranh Oscar năm 2020.

Tuy nhiên, những tài năng trẻ trong nước cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Đạo diễn Eu của Tiger Stripes đã từ chối công nhận phiên bản bị kiểm duyệt bộ phim của cô được phép phát hành tại địa phương trong khi Pendatang của Ng Ken Kin, bộ phim Malaysia đầu tiên huy động vốn cộng đồng, được phát hành miễn phí trên YouTube vào tháng 12 năm 2023 để lách chính quyền địa phương khó phê duyệt phim về nguy cơ của chủ nghĩa cực đoan chủng tộc. Khi những nhà làm phim Malaysia này và những người khác thách thức các ranh giới, thế giới đang chú ý đến họ.

Cảnh phim Pendatang, bộ phim Malaysia đầu tiên huy động vốn cộng đồng, được phát hành miễn phí trên YouTube vào tháng 12 năm 2023 để lách chính quyền địa phương khó phê duyệt phim về nguy cơ của chủ nghĩa cực đoan chủng tộc

Ngành phim quốc tế chuẩn bị vật lộn với hiện thực về trí tuệ nhân tạo (AI)

Trí tuệ nhân tạo là điểm mấu chốt trong các cuộc đình công năm 2023, đặc biệt là cho SAG-AFTRA. Tổ chức công đoàn diễn viên Mỹ này đã đạt được thỏa thuận và đền bù công bằng trong các cuộc đàm phán của họ — nghĩa là các công ty muốn sử dụng bản sao kỹ thuật số của diễn viên phải có được sự đồng ý tại thời điểm sử dụng và cung cấp miêu tả hợp lý về mục đích sử dụng của bản sao kỹ thuật số.

Mức thù lao được tính toán để trả cho dễn viên tương đương số lượng công việc mà họ lẽ ra phải làm; trong khi diễn viên quần chúng cũng được bảo vệ tương tự tránh việc sao chép mà không có sự đồng ý và không được sử dụng bản sao kỹ thuật số để tránh trả lương cho diễn viên quần chúng.

Trí tuệ nhân tạo là điểm mấu chốt trong các cuộc đình công năm 2023

Các công ty cũng phải nhận được sự đồng ý của diễn viên mà họ sử dụng để tạo hình ảnh phức hợp thông qua “trí tuệ nhân tạo tạo sinh” — công nghệ nhập dữ liệu từ nhiều nguồn để tạo đầu ra mới, trong trường hợp này là một “diễn viên” mới.

Tuy nhiên, vẫn còn những lo ngại; thành viên hội đồng SAG-AFTRA, Matthew Modine đã bỏ phiếu chống lại thỏa thuận một phần do các chi tiết về AI, mà ông gọi là “Một thỏa thuận bán linh hồn cho quỷ dữ”; trong khi nhà sản xuất hàng đầu của Mỹ Gale Anne Hurd nói rằng AI tạo sinh “được thiết kế để khiến chúng ta mất việc.”

Các công ty Hollywood có thể tìm cách chuyển dự án ra nước ngoài đến những vùng lãnh thổ có ít biện pháp bảo vệ thân thiện với người lao động hơn, nhằm mang lại lợi ích ngắn hạn tiềm năng cho ngành công nghiệp bên ngoài nước Mỹ.

Khu vực quốc tế rồi cũng sẽ phải đối mặt với mối đe dọa hiện sinh về AI. “Nó mang lại rất nhiều cơ hội mới,” Theo Jones, giám sát viên kỹ xảo từng được đề cử Oscar làm việc ở Anh cho biết vào tháng 9. “Nhưng nó sẽ gây phá hủy”

Tuy nhiên, về lâu dài, khu vực quốc tế rồi cũng sẽ phải đối mặt với mối đe dọa hiện sinh về AI. “Nó mang lại rất nhiều cơ hội mới,” Theo Jones, giám sát viên kỹ xảo từng được đề cử Oscar làm việc ở Anh cho biết vào tháng 9. “Nhưng nó sẽ gây phá hủy.”