• Sự cố Oscar 2017: Những bài học về thuật lãnh đạo

Hạng mục phim hay nhất: chuyện lớn đã hỏng rồi ở đêm Oscar — giải thưởng cao nhất này đã được trao nhầm cho La La Land rồi bị lấy lại và chuyển sang người thực sự chiến thắng là Moonlight — tiếp tục là một vụ tông xe được chiếu chậm lại. Và, thêm nhiều chi tiết nổi lên về sai lầm chưa từng có này ảnh hưởng thế nào đến những người kẹt giữa vụ tông xe đó.

Rối loạn trên sân khấu khi các nhà sản xuất phim La La Land được một nhân viên hậu đài thông báo họ không đoạt giải phim hay nhất

Ngay khi đang hãnh diện được mời lên sân khấu làm người thắng giải phim hay nhất, nhà sản xuất La La Land Fred Berger đã cảm thấy có gì không ổn. Đứng cạnh các nhà sản xuất đồng nghiệp Jordan Horowitz và Marc Platt, anh phóng mắt nhìn từ trên sân khấu và đã thấy một thành viên của ban tổ chức đứng kế chiếc đồng hồ vẫy vẫy tay một cách điên cuồng và lắc đầu dữ dội.

Rồi Berger nghe có tiếng náo động và la hét từ trong hậu trường. Thoạt tiên, anh tự hỏi không biết có phải là có người can thiệp, một kẻ chống đối nào đó, lạc vào. Một nhân viên hậu đài bước ra sân khấu (điều chưa từng bao giờ xảy ra trong một chương trình truyền hình trực tiếp) và cho Berger cùng Horowitz thấy chiếc phong bì ghi "La La Land, Emma Stone" trong lúc Platt đang phát biểu nhận giải. Có gì đó chệch choạc to rồi, nhưng trong cơn rối loạn, Berger và Horowitz vẫn không hiểu chuyện gì đang xảy ra. Dưới khán giả, các nhà điều hành Lionsgate đang ôm nhau và nhảy tưng tưng khi một trong số đồng nghiệp của họ thốt lên: "Có sai lầm gì với cái phong bì đó rồi."

Platt, cũng chẳng hiểu ất giáp gì, kết thúc phát biểu của anh và đẩy Berger đến trước microphone. Đầu tiên Berger nói đừng, nhưng chiếc mic đang mở, anh buộc phải nói. Và rồi, anh kết thúc phát biểu của mình bằng câu: “Tiện thể xin nói, chúng tôi thua rồi." Horowitz nhào tới và nói “Đã có sai sót — Moonlight, quý vị đã thắng giải phim hay nhất."

Nhà sản xuất và dàn diễn viên La La Land được trao nhầm tượng vàng Oscar dành cho phim hay nhất. Jordan Horowitz, đứng phía sau người phát biểu và đang cầm chiếc phong bì, sau đó nói: “Có nhầm lẫn. Moonlight, quý vị đã thắng giải phim hay nhất.”

Một sự nhầm lẫn ngớ ngẩn nhất trong lịch sử Oscar, nhiều người trong giới truyền thông ban đầu trách Warren Beatty và Faye Dunaway. Nhưng nhiều tiếng đồng hồ sau sự kiện đó, PricewaterhouseCoopers, hãng kiểm toán đã làm công việc kiểm phiếu và cho ra kết quả, nhận trách nhiệm về sai sót và công bố lời xin lỗi đến tất cả những người liên quan.

Vụ rối loạn đó xảy ra vì Beatty được Brian Cullinan, chủ tịch PwC Hoa Kỳ giao nhầm chiếc phong bì — chiếc phong bì thứ hai vinh danh nữ chính xuất sắc Emma Stone. Chia sẻ trách nhiệm Giải thưởng Viện Hàn lâm với đồng nghiệp Martha Ruiz, Cullinan nổi tiếng là bị mê hoặc vì Hollywood và đã ‘tweet’ một bức ảnh Stone ở hậu trường sau khi nhận giải, chỉ vài phút trước khi ông ta trao nhầm phong bì cho Beatty. Chỉ có hai người duy nhất biết trước kết quả là hai kiểm toán của PwC, mỗi người đều giữ đủ bộ các phong bì và đứng ở hai bên cánh của nhà hát vì họ không biết người trao giải sẽ lên sân khấu từ phía nào.

Cho đến nay không ai đưa ra giải thích lý do vì sao hai kiểm toán của PwC không sửa chữa sai lầm ngay lập tức, nhất là khi Beatty rõ ràng là thấy khó hiểu và ngừng lại một chút trước khi đưa tấm thiếp cho Dunaway, để bà công bố, "La La Land!" Mất tất cả là 2 phút 25 giây từ lúc Dunaway xướng tên phim đến lúc Horowitz nói Moonlight là người chiến thắng thực sự, một khoảng thời gian vô tận trong tình huống như thế.

Warren Beatty giơ tấm thiếp ghi Phim hay nhất Moonlight sau khi La La Land đã được công bố nhầm tại lễ trao giải Oscar lần thứ 89 diễn ra ngày 26/2/2017

“Rõ ràng có sự trì hoãn rồi người ta mới báo cho người điều khiển sân khấu Gary Natoli,” một nguồn tin nói. Rồi Natoli mới báo cho các nhà sản xuất chương trình lễ trao giải, Michael De Luca và Jennifer Todd, đang ở trong hậu trường xem màn hình và đạo diễn Glenn Weiss. Natoli chạy bổ lên sân khấu và thông báo với êkíp La La Land sai lầm đã xảy ra. Người dẫn chương trình Jimmy Kimmel, đang ngồi dưới khán giả vì anh đã có kế hoạch kết thúc buổi trao giải bằng một màn đấu khẩu với Matt Damon, thấy có chuyện trục trặc và cũng vội vàng lên sân khấu.

Có thể còn có những vướng mắc khác gây ra thảm họa này. Các nguồn tin nói lẽ ra Beatty và Dunaway còn có màn xuất hiện kịch tính hơn nữa kia, nhưng đã bị thay đổi vào giờ chót. Những sự may rủi trong tiến trình có lẽ đã góp phần làm hỏng chuyện.

Giờ đây khi sự việc đã lắng xuống, câu hỏi là: Ai sẽ nhận lãnh sự trừng phạt cho vụ bể bạc lớn nhất lịch sử Oscar này đây? Thông thường Viện Hàn lâm có ủy ban giải thưởng tổ chức truy xét trách nhiệm trong vòng một tháng sau buổi truyền hình trực tiếp, và sau đó ủy ban này đệ trình phân tích lên hội đồng của Viện Hàn lâm, sẽ có cuộc họp vào ngày 28/3. Nhưng các nguồn tin cho hay đã có cuộc họp ngay sau buổi lễ trao giải, và Chủ tịch Viện Hàn lâm Cheryl Boone Isaacs cùng CEO Dawn Hudson giận tím mặt khi đại diện của PwC không lập tức nhận trách nhiệm vụ sai lầm, có tìm cách ám chỉ đó là lỗi của Beatty và ban đầu khăng khăng chống lại việc đưa ra bất cứ tuyên bố nào.

Brian Cullinan, trái, và Martha Ruiz từ PwC hội ý với Warren Beatty

Ba tiếng đồng hồ sau đó, PwC, trông nom quy trình kiểm phiếu bầu chọn của Viện Hàn lâm suốt 83 năm nay, đã công bố lời xin lỗi. Công bố này nối tiếp bằng một xin lỗi thứ hai, được miêu tả là "đính chính lại" vào tối thứ hai. Nói rằng "nhận hoàn toàn trách nhiệm cho một loạt sai lầm và làm phá vỡ những nghi thức đã được thiết lập," nêu đích danh Cullinan vì việc ông ta lo ‘tweet’ trong sự kiện và trao nhầm phong bì cho Beatty.

Tiếp sau đó Viện Hàn lâm công bố lời xin lỗi của viện — gửi đến Beatty, Dunaway, các nhà làm phim và người hâm mộ. Lưu ý rằng PwC đã nhận hoàn toàn trách nhiệm, Viện Hàn lâm nói họ đã bắt đầu điều tra hoàn cảnh xung quanh sự cố này và "sẽ quyết định hành động thích hợp để tiến lên."

Có người tin rằng Viện Hàn lâm nên cắt đứt quan hệ với hãng kiểm toán này, bất chấp mối quan hệ lâu dài giữa hai bên. Nhưng các nguồn tin nói Viện Hàn lâm sẽ thấy là rất khó thuê một hãng kiểm toán khác vì quy trình bầu chọn phức tạp cũng như vì PwC còn xử lý các công việc kiểm toán khác cho Viện Hàn lâm.

Giới luật sư không dự kiến vụ lộn xộn Oscar này dẫn đến Viện Hàn lâm kiện PwC, mặc dù nếu Viện Hàn lâm muốn làm tới, họ có thể lập luận rằng PricewaterhouseCoopers đã bất cẩn trong nhiệm vụ.

Nhà sản xuất La La Land Fred Berger ôm ngôi sao của Moonlight Mahershala Ali

“Hợp đồng ghi rõ các nhiệm vụ của PricewaterhouseCoopers bao gồm bổn phận đưa ra kết quả đúng,” Devin McRae, luật sư về tranh chấp ở hãng luật Early Sullivan, nói. “Viện Hàn lâm có thể yêu cầu giảm giá, bảo PwC, ‘Quý vị đã bị chỉ trích. Đây là lỗi lầm tồi tệ nhất mà quý vị mắc phải.’"

Trong kịch bản đó, tranh chấp dẫn đến ra tòa nếu hai bên không thể thỏa thuận về đền bù tài chính cho thiệt hại vì sự cẩu thả này. Nếu Viện hàn lâm kiện thật, McRae nói sẽ rất khó trưng ra thiệt hại. Vụ kiện có khả năng sẽ điều tra ra nguyên nhân gần đúng nhất cho sự nhầm lẫn đã xảy ra.