• Mùa phim hè 2020 đã toang: Tenet vĩnh biệt năm nay!

• Hè 2020: Mùa hè sống-hay-là-chết của Hollywood

• Warner Bros. nên dời Tenet của Chris Nolan sang hẳn hè 2021

Hồi đầu tháng 6, các giám đốc điều hành của Warner Bros đã triệu tập một cuộc họp video với nhà làm phim hàng đầu của họ, Christopher Nolan, và nhà sản xuất cũng là vợ anh, Emma Thomas, để lên chiến lược phát hành bộ phim gián điệp trị giá 200 triệu đôla Tenet, vào thời điểm đó nhắm mở màn ngày 17 tháng 7. Hãng phim đã bày ra một số kịch bản lý thuyết với Nolan, liệt kê các khả năng lãi / lỗ có thể xảy ra với bộ phim của anh được phát hành vào các ngày khác nhau, theo nhiều nguồn am hiểu cuộc họp này cho biết.

Khi được giới thiệu khả năng có lợi nếu chuyển Tenet sang ngày 7 tháng 8, lúc mà hiểm họa virus corona có lẽ đã được kiểm soát hơn và doanh thu phòng vé đáng tin cậy hơn, Nolan nói vấn đề không phải tiền, mà là mong muốn trở thành một những phim hãng lớn đầu tiên trở lại rạp, thể hiện lòng tin vào hình thức giải trí này và sự đoàn kết với các nhà rạp, khi họ được phép mở cửa và nói rằng họ đã sẵn sàng.

Sau khi tranh luận, cuối cùng Nolan và Warner Bros đã đồng ý chuyển ngày phát hành Tenet 17 tháng 7, chỉ lùi hai tuần, đến ngày 31 tháng 7; sau đó, vào ngày 25 tháng 6, khi số ca nhiễm COVID-19 bắt đầu tăng vọt ở các ổ dịch khắp nước Mỹ, bao gồm California, Texas và Florida, Warner Bros đã đẩy lùi lần nữa, đến ngày 12 tháng 8. “Chúng tôi rất tự hào về Tenet và nóng lòng muốn người ta xem nó ở rạp,” Toby Emmerich, chủ tịch tập đoàn Warner Pictures nói. “Tuy nhiên, chúng tôi chỉ muốn mọi người đến rạp khi giới chức bang và địa phương nói chúng có thể được mở cửa lại an toàn.”

Không phải nhà làm phim nào cũng được hỏi ý kiến cho số phận tác phẩm của mình. Nolan đã đem tới các phim thành công thương mại và phê bình đáng tin cậy cho Warner Bros., trong đó có The Dark Knight năm 2008 (1 tỉ đôla toàn thế giới), Inception 2010 (829 triệu đôla) và bộ phim chiến tranh được đề cử phim-hay-nhất và đạo diễn-xuất sắc-nhất năm 2017 Dunkirk (526,9 triệu đôla toàn thế giới). Quan hệ đối tác này cũng mang lại lợi ích cho các chủ rạp: Hết lòng với trải nghiệm xem phim, Nolan là nhà làm phim đương đại hiếm hoi chưa từng làm việc với một dịch vụ phát trực tuyến nào; vào tháng 3, anh đã viết một bài ý kiến đăng trên tờ The Washington Post kêu gọi Quốc hội Mỹ giúp đỡ các rạp chiếu bị đóng cửa, những nơi mà anh nói rằng cung cấp “một phần quan trọng của đời sống xã hội, cung cấp việc làm cho nhiều người và giải trí cho tất cả mọi người.”

Các hãng phim, chủ rạp hát và các nhà làm phim hiện rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan, muốn đấu tranh sinh tồn cho công việc kinh doanh rạp chiếu đã bị vây hãm từ trước COVID, nhưng cũng phải đối mặt với nỗi ám ảnh kinh hoàng và khó lường của đại dịch. Khi các ca nhiễm COVID tiếp tục tăng lên và các tiểu bang đã dỡ bỏ đóng cửa phải thu hồi lệnh này, ngay cả phát hành tháng 8 cũng lung lay. Nếu các hãng phim buộc phải đẩy ngày phát hành lùi nữa, hè 2020 sẽ là lần đầu tiên kể từ năm 1975, khi Jaws của Steven Spielberg đưa ra khái niệm bom tấn hè, mùa cao điểm xem phim sẽ mở ra mà không có phim bom tấn. Điều đó sẽ dẫn tới hậu quả tài chính nghiêm trọng: Năm ngoái, mùa phim hè, mở màn từ ngày đầu tháng 5 đến Ngày Lao động, kiếm được 4,35 tỉ đôla, tương đương 38%, trong tổng doanh thu 11,4 tỉ đôla của cả năm.

Thông thường các nhà phân tích phòng vé tự tin thấy khó mà đánh giá tiềm năng của Tenet trong môi trường này. Doanh thu cuối tuần mở màn của Nolan ở Bắc Mỹ bình quân là 56 triệu đôla; một số nhà phân tích tin Tenet có thể mở màn 30 triệu đôla, có khả năng chiếm số lượng màn chiếu kỷ lục nhưng với các rạp chiếu nửa công suất, giãn cách xã hội. Bộ phim sẽ cần kiếm được khoảng 400 triệu đôla trên toàn cầu để hòa vốn, sau khi trừ chi phí tiếp thị, có khả năng thấp hơn mức thông thường từ 120 đến 140 triệu đôla vì không có quảng cáo trong các chương trình truyền hình thể thao trực tiếp tốn kém.

Giống như Warner Bros., Disney đã tham gia vào điệu nhảy ngày-phát hành với bộ phim hành động dân gian Trung Quốc, Mulan, đã chuyển từ 27 tháng 3 đến 24 tháng 7 đến 21 tháng 8 để cố gắng tránh xa virus. “Dời ngày phát hành là chuyện không hề lý tưởng,” đồng chủ tịch kiêm giám đốc sáng tạo của Walt Disney Studios, Alan Horn nói, “đặc biệt là dời nhiều lần, như một số bộ phim đã phải làm trong vài tháng qua, nhưng chúng tôi sẽ phải tiếp tục làm như vậy cho đến khi tình hình ổn định hơn. Có thể đau lúc này, nhưng sức khỏe và an toàn là ưu tiên hàng đầu, và cuối cùng chúng ta cũng sẽ vượt qua được chuyện này thôi.”

Santikos Entertainment có trụ sở ở Texas là một trong số ít các công ty vận hành rạp chiếu phim hoạt động trong môi trường bất thường này. Sau khi mở lại ba trong số chín rạp chiếu phim vào ngày 2 tháng 5, Santikos đã chiếm tỷ phần khổng lồ 57% doanh thu phòng vé trong nước trong tuần, ngay cả khi tuân thủ luật bang Texas yêu cầu hãng phải giữ rạp ở mức 25% sức chứa (cùng thời gian này, Santikos hầu như không lọt vào danh sách 20 rạp chiếu hàng đầu vào cuối tuần đó, chiếu bóng ngoài trời cho người ngồi trong xe xem đã phổ biến hơn rất nhiều).

Palladi 19 ở San Antonio thuộc sở hữu của Santikos Entertainment, một trong những nhà chiếu phim không dành cho người lái xe xem duy nhất đang hoạt động bất chấp đại dịch

Nhân viên của Santikos đeo khẩu trang và làm vệ sinh rạp chiếu bằng máy phun thuốc khử COVID; công ty không chấp nhận thanh toán tiền mặt và đã lắp thủy tinh plexi bất cứ bề mặt nào mà nhân viên và công chúng tương tác. Sau hai tháng không có phim mới phát hành đại trà từ hãng lớn để thu hút khán giả, việc giữ rạp mở cửa ngày càng khó khăn hơn. “Không có phim mới, mở cửa rạp chỉ tốt hơn một chút so với việc đóng cửa thôi,” Tim Handren, CEO của Santikos nói. “Chúng tôi đã mở cửa rạp ngày 2 tháng 5 để đưa nhân viên của mình trở lại, để giúp mọi người thoát khỏi COVID-19 và để học cách vận hành trong môi trường tồi tệ này. Chúng tôi vẫn đang thua lỗ; chỉ là không thua lỗ nhanh như vậy.”

Cho đến nay, đã bảy tuần chuỗi rạp của Santikos được phép hoạt động với công suất 50 phần trăm, nhưng Handren nói, “Chúng tôi chưa bao giờ đạt đến gần 50% công suất ở bất kỳ rạp nào của chúng tôi lúc này, bởi vì chúng tôi đang chiếu toàn phim cũ.” Công ty hy vọng sẽ kinh doanh tốt hơn nhờ vào các bản phát hành Tenet, Mulan và phim ly kỳ Unhinged do Russell Crowe đóng của Solstice Studios, hiện dự kiến khởi chiếu vào ngày 31 tháng 7 (Unhinged trước đó đã được lên lịch phát hành vào ngày 1 tháng 7). “Với tôi toàn bộ kế hoạch hy vọng này không quá chắc ăn,” Handren nói. “Và đó là điều hiện tại chúng tôi cảm thấy, không có gì ngoài hy vọng. Thật là bực bội, chỉ cố gắng tìm chút cảm giác ổn định để có thể lên kế hoạch. Ý tôi là, tôi ước gì Warner Bros nói từ đầu, ‘Sẽ là tháng 8.’ OK, tôi có thể lên kế hoạch theo đó. Nhưng mỗi tuần người ta mỗi tiếp tục dời cột khung thành.”

Người đứng đầu Hiệp hội các chủ sở hữu rạp chiếu Hoa Kỳ John Fithian và những người khác của tổ chức này đã thông báo cho chính quyền địa phương và bang về các biện pháp an toàn và giãn cách xã hội đang lên kế hoạch với hy vọng được bật đèn xanh để mở cửa lại hơn 5.500 rạp chiếu phim trong nhà ở Mỹ. Trong nhiều trường hợp, sự thúc đẩy này đã tiến triển tốt đẹp. Kể từ ngày 30 tháng 6, rạp chiếu phim ở 42 tiểu bang có thể mở cửa trở lại với một số nghi thức nhất định.

Các nghi thức khử trùng mới, như được trình bày ở đây trong một nhà hát ở Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm thuốc xịt khử COVID

Tuy nhiên, không có Los Angeles và thành phố New York, hai thị trường chiếu phim lớn nhất nước Mỹ, thì các chuỗi rạp chiếu phim lớn nhất nước Mỹ không thể mở cửa trở lại. “Đó là một mục tiêu di động,” Fithian nói. “Người ta muốn ra khỏi nhà và đi xem phim. Câu hỏi chỉ còn là bao lâu nữa thì mới được như vậy.” Ngày 6 tháng 7, các rạp chiếu phim đã nâng đòi hỏi khi đệ đơn kiện tiểu bang New Jersey với cáo buộc rằng Thống đốc Phil Murphy không thể bắt các rạp chiếu đóng cửa thêm nữa. New Jersey là một trong năm tiểu bang — bốn tiểu bang kia là New York, Bắc Carolina, Maryland và New Mexico — vẫn chưa cho biết khi nào các rạp chiếu phim có thể mở cửa trở lại mặc dù các tổ chức như nhà thờ đang được phép hoạt động trở lại.

Những bộ phim Hollywood như Tenet và Mulan là những tay chơi phòng vé toàn cầu — một phim sự kiện có thể kiếm được 70% chỗ tiền kiếm được ngoài nước Mỹ — và tình hình quốc tế thì cũng phức tạp không kém. Phần lớn thế giới sẽ mở cửa trở lại trước Mỹ, nhưng hơn 12.000 rạp chiếu phim của Trung Quốc vẫn đóng cửa, và các thị trường như Brazil và Mexico, vốn là chìa khóa thành công của một bộ phim gia đình như Mulan, đang phải đối mặt với số lượng ca nhiễm COVID tăng mạnh, hầu hết các rạp vẫn đóng cửa.

Giống như Universal, Sony đã chuyển các phim sự kiện lớn của hãng, bao gồm phần tiếp theo của Venom và bản cập nhật Ghostbuster, ra khỏi năm 2020 hoàn toàn. Nhưng hãng đang thử nghiệm một khái niệm kiểu cũ khác — từ từ tung ra một bộ phim hài lãng mạn có rủi ro thấp, do Selena Gomez sản xuất có tựa là The Broken Hearts Gallery, được Sony mua chưa đến 10 triệu đôla sau khi đại dịch bắt đầu và lên kế hoạch phát hành ngày 7 tháng 8.

Bên cạnh Broken Hearts Gallery sẽ là Unhinged, bộ phim đầu tiên từ Solstice Studios, hãng phát hành phim độc lập của Mark Gill. Bộ phim ly kỳ với Crowe đóng chính, ban đầu được định phát hành tháng 9, nhưng Solstice đã quyết định đẩy lên với hy vọng phim được tiếp cận nhiều hơn. “Vừa phấn khích vừa đáng sợ. Bạn có toàn những thứ không thể đoán trước, như thay đổi ngày phát hành và cập nhật y tế,” ông nói. Trong vòng hai tháng, Unhinged đã dời chuyển thêm hai lần nữa, lần đầu tiên từ ngày 1 tháng 7 đến ngày 10 tháng 7, sau đó từ ngày 1 tháng 7 đến ngày 31 tháng 7. “Bạn phải gọi cho tất cả các chủ rạp, rồi dời tất cả quảng cáo. Cảm giác hơi giống Groundhog Day. Tất cả chúng ta đều biết điều này có thể xảy ra,” Gill nói. “Chúng tôi biết là sẽ gập ghềnh. Nhưng có một lợi thế to lớn khi là người đầu tiên. Chúng tôi đã được hiển thị rất nhiều. Chúng tôi đã kiếm được hơn 400 triệu lượt hiển thị trên phương tiện truyền thông, gồm cả mạng xã hội. Lúc bình thường hẳn phải may mắn lắm mới có được 50 triệu lượt.”

Khi các rạp cuối cùng mở cửa trở lại, khán giả sẽ bước vào một thế giới khác, trong đó khẩu trang, ghế ngồi so le và máy xịt thuốc tĩnh điện công nghệ cao là chuẩn mực mới. Việc thực thi theo kế hoạch đối với những chính sách mới này đã tỏ ra là gây chia rẽ. Vào ngày 18 tháng 6, giám đốc điều hành chuỗi rạp AMC Adam Aron đã gây náo loạn mạng xã hội khi giải thích lý do tại sao không yêu cầu khách hàng đeo khẩu trang, ông nói với các phóng viên rằng ông không muốn lội vào vùng “chính trị”. Các nhà làm phim và người hâm mộ điện ảnh đã lên tiếng, với đạo diễn Mike Flanagan của Doctor Sleep đã ‘tweet’: “Khẩu trang không phải là chính trị. @AMCTheatres, vui lòng xem xét lại quyết định này để đừng cố ý gây nguy hiểm cho khách hàng của quý vị.”

Các nguồn tin nói với The Hollywood Reporter rằng Disney rất quan ngại, họ đã liên lạc với êkíp của Aron tối ngày 18 tháng 6. Làm thế nào khổng lồ truyền thông này có thể yêu cầu khách mang khẩu trang tại các công viên giải trí được mở lại nhưng không yêu cầu người xem phim mang khẩu trang để xem Mulan? (Nghiên cứu cho thấy nhiều người xem phim sẽ cảm thấy yên tâm với quy định như vậy: Trong cuộc thăm dò của NRG ngày 29 tháng 6, 44 phần trăm cho biết có nhiều khả năng họ sẽ đến rạp chiếu phim nếu được yêu cầu đeo khẩu trang và giữ nguyên trong suốt thời gian xem phim.)

Trong vòng một ngày từ khi đăng bình luận của Aron, AMC đã đảo ngược chính sách và công ty hiện có kế hoạch yêu cầu đeo khẩu trang. Chuỗi rạp Regal và Cinemark, hai trong số ba chuỗi rạp lớn nhất nước Mỹ, cũng rút lại và ban hành các hướng dẫn sửa đổi, nói rằng khách hàng sẽ được yêu cầu đeo khẩu trang trừ lúc ăn quà vặt các thứ trong khán phòng.

Trong một động thái có thể có vẻ như biết trước, khi đại dịch mới chớm một số hãng phim Hollywood đã quyết định ngồi ngoài mùa phim hè năm nay hoàn toàn. Universal nhanh chóng đẩy các bản phát hành của những bom tấn như Fast & Furious tiếp theo (F9) và Minions: The Rise of Gru sang hè 2021. “Các nhà rạp không thích chúng tôi, nhưng chúng tôi biết rằng có lẽ đó là điều tốt nhất cho các bộ phim, và tất nhiên bây giờ chúng tôi rất nhẹ nhõm vì đã làm vậy,” Donna Langley, chủ tịch Universal Filmed Entertainment Group nói với The Hollywood Reporter trong cuộc phỏng vấn đầu tiên kể từ khi khủng hoảng COVID-19 xảy ra. “Chúng tôi đã có của cải sẵn cho mùa hè năm tới, và chúng tôi đã ngăn ngừa được rất nhiều vấn đề đau đầu. Khi có quá nhiều bất định thì chúng tôi phải chắc chắn một số điều nhất định. Chúng tôi muốn thu xếp mọi thứ tốt nhất có thể.”

Ngoài ra, NBCUniversal cuối cùng đã có thể phát hành một phim sự kiện trên VOD cao cấp, điều mà bao năm nhiều hãng phim lớn muốn làm, để rồi bị các chủ sở hữu rạp chiếu tẩy chay. Ngay khi các rạp chiếu phim đóng cửa vào giữa tháng 3, tập đoàn này tuyên bố họ sẽ đưa bộ phim hoạt hình sự kiện tháng 4, Trolls World Tour, phát hành rạp đồng thời với phát hành cho thuê với giá 19,99 đôla trong 48 giờ. Giới chủ rạp tức xì khói. Trong một động thái được tính toán mà xem ra có khả năng không ích lợi gì, các giám đốc điều hành Universal đã không báo trước với nhà rạp việc họ “bùng cửa sổ phát hành” Trolls World Tour.

Các hãng đã chọn phát hành video theo yêu cầu cao cấp cho nhiều bộ phim thân thiện với gia đình, chẳng hạn như Scoob! của Warner Bros.

Aron đã viết cho Langley một bức thư nói rằng chuỗi rạp của ông sẽ tẩy chay tất cả các phim Universal sắp tới. Tuy chưa bao giờ công bố số liệu thống kê chính thức, giám đốc điều hành của NBCU, Jeff Shell, người nhiệt tình chủ trương phát hành PVOD, đã khoe khoang trong một cuộc phỏng vấn trên tờ Wall Street Journal rằng Trolls World Tour đã tạo ra 100 triệu đôla từ phí cho thuê.

Có lẽ với chiều sâu suy thoái do đại dịch, giới chủ rạp đã im lặng khi một số hãng phim khác ra mắt phim trên dịch vụ VOD cao cấp hoặc dịch vụ phát trực tuyến, bao gồm Hamilton (Disney+), The SpongeBob Movie: Sponge on the Run (PVOD) của Paramount, và Scoob! của Warner Bros. (HBO Max). Aron của AMC nói với The Hollywood Reporter rằng chuỗi rạp của ông và Universal đang đàm phán, nhưng việc tẩy chay vẫn diễn ra. Eric Handler, nhà phân tích ở Phố Wall, nói: “Tôi không nghĩ người ta bực vì Trolls phát hành PVOD. Tôi nghĩ thái độ của NBCU mới là vấn đề. Nhà rạp bây giờ không có lựa chọn nào khác ngoài chịu phép.” (Các hãng phim cũng đang chọn lọc cái gì chuyển sang PVOD hoặc bán cho các hạ tầng SVOD (dịch vụ thuê bao), chọn những bộ phim thu hút các gia đình không thể quay lại rạp ngay lập tức, như Scoob!, mà Warner Bros đã gửi cho HBO Max, hoặc khán giả lớn tuổi hơn, như bộ phim Thế chiến II Greyhound của Tom Hanks, được Sony bán cho Apple.)

“Chúng tôi đã có tổng cộng chín phim được phát hành PVOD trong thời gian này và đã được chứng minh là một cách rất tốt để chúng tôi đưa phim ra,” Langley nói. “Chúng tôi đã có doanh thu gia tăng một khoản lớn. Và chúng tôi đã đưa phim vào hệ sinh thái phát hành, nơi chúng có thể tiếp tục kiếm tiền thông qua giải trí gia đình và cuối cùng là những cửa sổ doanh thu của chúng tôi.”

Các nhà phân tích phòng vé lạc quan hy vọng rằng mùa thu và mùa đông 2020 có thể nở rộ thành một mùa giống như mùa hè với các tựa phim mùa xuân và mùa hè bị trì hoãn bao gồm A Quiet Place Part II (ngày 4 tháng 9), Wonder Woman 1984 (ngày 2 tháng 10), Black Widow (6 tháng 11), No Time to Die (20/11), Soul (20/11), Free Guy (11/12) và Top Gun: Maverick (23/12). Các nhà phân tích cũng dự đoán một năm 2021 kỷ lục, được nhồi nhét các phim sự kiện ban đầu được dự tính cho năm 2020, như Ghostbuster: After life, đã dời từ ngày 10 tháng 7 năm nay đến ngày 5 tháng 3 năm sau; Jungle Cruise, được đẩy từ ngày 24 tháng 7 năm nay sang ngày 30 tháng 7 năm 2021; và Venom: Let There Be Carnage, được đẩy từ ngày 2 tháng 10 năm nay sang ngày 25 tháng 6 năm 2021.

“Trong quá khứ, ngày phát hành đã được định và bạn giữ ngày đó như giữ chỗ,” Rothman nói. “Bạn giữ cho bằng được. Bây giờ, chúng ta sẽ thấy chuyện ngược lại. Mọi thứ cứ di chuyển và di chuyển và di chuyển. Ngay bây giờ, chìa khóa để thành công với đội hình phim của mọi người là linh hoạt và nhanh trí.”

Trớ trêu thay, phong trào mùa hè không bom tấn này có thể tăng tốc lại là sự thống trị của phim bom tấn trong tương lai, vì người xem phim xác định rằng chỉ những phim sự kiện kinh phí lớn mới đáng để ngồi suốt với cái khẩu trang. “Một xu hướng sẽ tăng tốc là bom tấn hóa,” CEO Rich Gelfond của Imax nói. “Sẽ có nhiều phim bom tấn hơn phim tầm trung.”

Disney và Warner Bros. hy vọng các bản phát hành bom tấn tháng 8 của họ sẽ trụ được, nhưng ngành điện ảnh đang cam chịu trước một kỷ nguyên mới của sự bất định. Paul Dergarabedian, nhà phân tích phòng vé của Comscore cho biết: “Dùng bút chì mà viết ngày phát hành lúc này. Đừng dùng bút mực.”