Tin tức

Passage of Life: Trải nghiệm người tị nạn ở Nhật qua thủ pháp hiện thực của Akio Fujimoto

24/10/2018

Passage of Life của Akio Fujimoto, bộ phim về cuộc đấu tranh của một gia đình Myanmar ở Nhật Bản và cuộc trở lại Yangon khó khăn của người mẹ và con cái, được công chiếu tại Liên hoan phim quốc tế Tokyo năm ngoái trước khi tiếp tục giành được nhiều danh hiệu và sự ca ngợi từ hàng chục liên hoan phim trên khắp thế giới.

Thành công của anh là những năm tháng trong quá trình làm phim. Sử dụng hầu hết l diễn viên không chuyên nghiệp, Fujimoto đã quay bộ phim vào năm 2014 và hoàn thành tất hậu kỳ vào tháng 4 năm 2017.

Trung thực-với-đời-thật về trải nghiệm của người nhập cư ở Nhật Bản, Passage of Life là một phim khó bán cho các nhà phát hành phim ở Nhật, có xu hướng thích những phim Nhật lấy bối cảnh địa điểm nước ngoài chỉ khi nào có diễn viên ngôi sao trong nước ở trung tâm. May mắn cho Fujimoto, công ty sản xuất phim, E.x.N., đã tiếp quản việc phân phối.

Sinh năm 1988 tại Osaka, Fujimoto theo học ngành làm phim tại Đại học Nghệ thuật Thị giác Osaka. Năm 2012, anh đã đạo diễn phim ngắn đầu tiên của mình, Psychedelic Family, được phát hành rộng rãi theo mạch liên hoan phim. Sau khi tốt nghiệp, anh đến Tokyo, ở những nhà hàng trong khu vực Takadanobaba, anh gặp những người từ Myanmar, anh nói rằng nhiều người trong số họ “là người tị nạn hoặc xin tị nạn.” Trong phim của anh, người cha cũng xin cư trú theo diện tị nạn — và bị từ chối.

“Tôi đưa vào trường hợp này vì đó là gia đình tiêu biểu có vấn đề đó, nhưng tôi chưa bao giờ coi bộ phim này là một sự trình bày về vấn đề di cư,” Fujimoto nói. “Đó là một phim gia đình.”

Kaung 7 tuổi, đứa con lớn trong một gia đình Myanmar có hai người con

Phim là câu chuyện về Kaung 7 tuổi, đứa con lớn trong một gia đình Myanmar có hai người con. Nhận mình là người Nhật, cậu phẫn nộ trước quyết định của mẹ muốn đưa cậu và em trai trở về Yangon ở với bà con. Cuối cùng cậu bỏ trốn với ý định bắt máy bay quay lại Nhật Bản. Ròng rã một ngày đêm lang thang trên đường phố, cậu bé có những cuộc phiêu lưu và cảm thấy rằng nhà mới của mình có lẽ không tệ chút nào.

“Động lực ban đầu khiến tôi viết kịch bản là suy nghĩ về việc một đứa trẻ sẽ vượt qua loại vấn đề đó như thế nào,” Fujimoto nói. “Trên hết tôi muốn miêu tả điều đó, nhưng tôi không biết gì về mối quan hệ gia đình của Kaung. Tôi cũng cảm thấy rằng vấn đề gia đình là động cơ chính của cậu bé ấy. Vì vậy, để viết về trước và sau (cuộc phiêu lưu của Kaung), tôi phải viết về cậu bé và cha mẹ của cậu ta.

Người viết nói với Fujimoto rằng câu chuyện nhắc nhớ đến bộ phim Moving, kiệt tác năm 1993 của Shinji Somai về một cô gái bỏ cha mẹ đã ly dị trốn vào một khu rừng và có một trải nghiệm, trong một đêm, làm cô thay đổi sâu sắc. Fujimoto nói với người viết, một cách xin lỗi, rằng anh chưa xem phim đó.

Người mẹ quyết định đưa hai con trai trở về Yangon

“Tôi mừng là mình chưa xem trước khi quay phim này,” anh nói kèm một tiếng cười, “Nếu xem chắc tôi đã gặp rắc rối.”

Kịch bản của bộ phim là sự kết hợp giữa những câu chuyện có thật và trải nghiệm riêng của Fujimoto.

“Điều đó đặc biệt đúng với những cảnh có mấy đứa trẻ,” anh giải thích. “Tôi để cho Kaung làm những điều tương tự tôi đã làm khi còn bé. Một ví dụ là cảnh Kaung xé quần áo của mình trong cơn tức giận và thất vọng. Bản thân tôi thực sự đã làm vậy.

Đạo diễn đã chọn những cảnh dựa trên thực tế này vì anh không muốn bộ phim “có cảm giác giống như một phim truyền hình điển hình.”

“Tôi theo chủ nghĩa hiện thực,” anh nói. “Nếu tôi khuếch đại kịch tính để khiến cho nó trở nên ‘giống như phim’ hơn, thì cuộc gặp gỡ của tôi với những người đằng sau những câu chuyện có thật sẽ mất hết ý nghĩa.”


Việc theo đuổi chủ nghĩa hiện thực này cũng mở rộng cho máy quay của anh. Fujimoto đã sử dụng cảnh quay dài cho hành động trên phim có cảm giác như phim tài liệu hơn.

“Trong quá trình ghi hình, tôi rất ý thức điều đó, nghĩ xem làm sao để nắm bắt được hiện thực của một cảnh bằng máy quay,” anh nói.

Tuy nhiên, anh cho phép một ngoại lệ đáng kể trong việc theo đuổi tính xác thực: Người mẹ và hai con trai của bà là một gia đình thực sự, nhưng người cha đã do người ngoài đóng bởi vì người cha thật đã chọn không tham gia.

“May mắn thay, hóa ra lại hay,” Fujimoto nói. “Trong câu chuyện có khoảng cách giữa người cha và người mẹ, bạn không thấy nhiều tình yêu giữa hai người họ. Điều đó sẽ khó truyền đạt hơn với người cha thực sự.”

Ý định của Fujimoto là làm một bộ phim có ý nghĩa phổ quát, không chỉ là một bộ phim tập trung vào tình hình cộng đồng người Myanmar ở Nhật Bản.

Ròng rã một ngày đêm lang thang trên đường phố, cậu bé có những cuộc phiêu lưu và cảm thấy rằng nhà mới của mình có lẽ không tệ chút nào

“Mục tiêu của cả êkíp chúng tôi, nhà sản xuất và tất cả mọi người, là như vậy,” anh nói. “Tôi muốn mở rộng câu chuyện theo nhiều hướng khác nhau, để chỉ ra rằng vấn đề của gia đình này cũng có thể xảy ra với các gia đình bên ngoài cộng đồng người Myanmar — cộng đồng người Philippins hoặc Indonesia chẳng hạn.”

Passage of Life được làm trước khi các vấn đề di cư bắt đầu thống trị các tít báo ở châu Âu và Bắc Mỹ, nhưng nó vẫn thành công trong việc thể hiện những kiểu rào cản quan liêu mà người ta phải đối mặt. Các quan chức xuất nhập cảnh truy lùng người cha, một người thậm chí còn bảo ông từ bỏ việc cố gắng lấy tình trạng tị nạn và trở về nhà. Fujimoto nói rằng người cha thực sự của gia đình đó phải đối mặt với hoàn cảnh tương tự. “Ông ấy suy sụp,” anh nói thêm.

Mặc dù đề tài nặng nề, Fujimoto nói rằng trải nghiệm làm phim “thực sự tích cực”.

Với Passage of Life, Akio Fujimoto (phải) nhận giải Spirit of Asia Award của The Japan Foundation Asia Center tại Liên hoan phim Tokyo ln thứ 30 năm 2017

“Nếu chỉ vì mình thì tôi sẽ không làm phim này, nhưng nhà sản xuất yêu cầu tôi đến và quay ở Myanmar — đó là sự khởi đầu,” anh nói. “Thậm chí tôi không biết Myanmar ở đâu. Tuy nhiên, thông qua bộ phim tôi đã thực hiện này, bây giờ tôi cảm thấy mình có mối quan hệ mạnh mẽ với một quốc gia khác.”

Dịch: © Xuân Phong @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Japan Times