Trong những năm 1930 và 1940, năm hãng phim ông lớn của Hollywood thống 
trị ngành công nghiệp điện ảnh và cố gắng khóa các kênh phát hành và 
trình chiếu cũng như thâu tóm các rạp chiếu bóng trên toàn quốc. Tòa án 
và cơ quan quản lý nhận thấy việc cho phép các hãng phim nhiều quyền 
xuyên suốt chuỗi cung ứng phim gây ra những mối đe dọa nghiêm trọng đối 
với tính toàn vẹn của ngành và sự lựa chọn của người xem.
        
            
            

    
        
            
                | 
                     Có những điểm tương đồng kỳ lạ giữa Hollywood trước năm 1948 và thị 
trường phát trực tuyến ngày nay: Năm công ty phát trực tuyến hàng đầu 
thống trị thị trường này
                                          | 
                            
                    
            
    
Năm 1938, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đệ đơn kiện chống độc quyền cáo buộc rằng 
tám công ty phim điện ảnh lớn — bao gồm Paramount Pictures, Twentieth 
Century-Fox, Loew’s Incorporated (tiền thân của MGM), Warner Bros. 
Pictures và Columbia Pictures — đã ấn định giá một cách bất hợp pháp và 
độc chiếm thị trường.
Cuối cùng, quyết định mang tính bước ngoặt 
của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ năm 1948 được gọi là Phán quyết Paramount đã 
đặt hệ thống đó ra ngoài vòng pháp luật một cách hiệu quả và phá vỡ thế 
độc quyền của các hãng phim lớn. Điều này dẫn đến việc thành lập các 
doanh nghiệp địa phương mới, các hãng chế tác độc lập và nhiều lựa chọn 
hơn cho các nhà sản xuất và người xem phim điện ảnh và truyền hình.
Có
 những điểm tương đồng kỳ lạ giữa Hollywood trước năm 1948 và thị trường
 phát trực tuyến ngày nay. Những dịch vụ phát trực tuyến thống trị sở 
hữu các hãng phim và các “nguyên tác” theo đơn đặt hàng, đồng thời cũng 
là nhà phân phối-trình chiếu. Năm công ty phát trực tuyến hàng đầu thống
 trị thị trường này.

    
        
            
                | 
                     Với MGM, Amazon sẽ có được một hãng phim huyền thoại với thư viện 
khổng lồ gồm 4.000 bộ phim và 17.000 giờ truyền hình, đồng thời có quyền
 phân phối các thương hiệu phim danh tiếng như James Bond
                                          | 
                            
                    
            
    
Hiện một cơ quan liên bang đang điều tra xem liệu đề xuất sáp nhập 
Amazon và MGM là tích cực hay tiêu cực cho ngành công nghiệp điện ảnh. 
Với MGM, Amazon sẽ có được một hãng phim huyền thoại với thư viện khổng 
lồ gồm 4.000 bộ phim và 17.000 giờ truyền hình, đồng thời có quyền phân 
phối các thương hiệu phim danh tiếng như James Bond. Sự hợp nhất này tạo
 cơ hội cho các nhà quản lý liên bang xem xét kỹ cách hoạt động của 
ngành công nghiệp phát trực tuyến — cho các nhà làm phim nào tiếp sức 
cho nó và người tiêu dùng nào xem.
Mặc dù Amazon đứng thứ hai sau
 Netflix trên thị trường phát trực tuyến ở Mỹ, nhưng họ đang bắt kịp rất
 nhanh. Không giống bất kỳ dịch vụ phát trực tuyến nào khác, Amazon có 
doanh thu hàng trăm tỉ đôla và sức mạnh của một mạng lưới mênh mông các 
ngành hàng kinh doanh khác trong cuộc chiến. Amazon sở hữu, trong số 
nhiều thứ khác, một thiết bị phát trực tuyến thống trị — Fire TV Stick. 
Đây là nhà cung cấp chính các dịch vụ kết nối internet thông qua AWS: 
Amazon Web Services.
Và Amazon cũng có thể tận dụng các lĩnh vực khác trong hoạt động kinh doanh đa diện của mình để tăng thị phần.

    
        
            
                | 
                     Người sáng lập Amazon, Jeff Bezos, đã tự nhận xét rằng “khi chúng 
tôi thắng Quả Cầu Vàng, giải thưởng đó sẽ giúp chúng tôi bán được nhiều 
giày hơn”
                                          | 
                            
                    
            
    
Công ty, do tỉ phú Jeff Bezos sáng lập, từng duy trì một nền tảng phát 
trực tuyến để các nhà làm phim độc lập có thể trực tiếp đăng tác phẩm 
của họ. Mặt tối là nó không cho phép họ có bất kỳ tiếng nói nào về tỷ lệ
 bản quyền cho những phim đăng tải đó và thậm chí còn đơn phương hạ thấp
 trong một số trường hợp. Amazon cũng đã xóa hàng nghìn bộ phim độc lập 
ra khỏi nền tảng này mà không có lời giải thích hoặc cho ai nói lời nào.
 Và sau đó vào tháng 2 năm nay, nó hoàn toàn ngừng chấp nhận hầu hết các
 phim độc lập. Các nhà làm phim bị mất doanh thu nhưng quan trọng hơn là
 quyền truy cập vào nền tảng.
Những chiến thuật này có hiệu quả 
với công ty. Như người sáng lập Amazon, Jeff Bezos, đã tự nhận xét rằng 
“khi chúng tôi thắng Quả Cầu Vàng, giải thưởng đó sẽ giúp chúng tôi bán 
được nhiều giày hơn.” Nhưng nó có lợi gì cho phần còn lại chúng ta 
không? Một số nhà làm phim độc lập may mắn nhận được hợp đồng với 
Amazon, đặc biệt nếu có vẻ như họ có thể lấy được giải Oscar hoặc giải 
Emmy. Và một số có thể lọt vào mắt xanh của đại diện Amazon tại một liên
 hoan phim. Hầu hết thì không. Những nhà làm phim nào lên được Prime 
Video không thể tìm hiểu thông tin cơ bản về ai đã xem phim của họ ở 
đâu, mặc dù Amazon khảo sát khuôn mẫu người xem một cách ám ảnh. Không 
có xếp hạng Nielsen, không có kỷ lục phòng vé.
Không biết số liệu
 người xem không chỉ cản trở khả năng thương lượng của các nhà làm phim.
 Nó còn làm suy yếu tương lai của họ vì họ không thể sử dụng kiến thức
 đó vào dự án tiếp theo của mình hoặc sử dụng nó để tạo ấn tượng với nhà
 đầu tư tiềm năng.

    
        
            
                | 
                     Vào tháng 2 năm nay, Amazon hoàn toàn ngừng chấp nhận hầu hết các phim độc lập
                                          | 
                            
                    
            
    
Bạn có muốn xem một trong những bộ phim này trong thư viện công không? 
Bạn có thể tìm thấy một kệ đĩa DVD ở đó. Nhưng bạn sẽ không tìm thấy bất
 kỳ quyền truy cập điện tử nào vào những bộ phim này. Chúng bị mắc kẹt 
trong các tài khoản thuê bao cá nhân qua Prime Video.
Cách đối xử
 của Amazon với các công ty truyền thông khác cũng sẽ khiến bạn lo lắng.
 Bạn có phải là một dịch vụ phát trực tuyến đối thủ cần tham gia vào 
Fire Stick không? Amazon có mức giá cho chuyện đó và nếu bạn là HBO Max,
 có thể sẽ liên quan đến việc gia hạn hợp đồng Amazon Web Service của 
bạn. Và có thể bạn sẽ chỉ phải đợi một năm hoặc lâu hơn, như Peacock+ đã
 lãnh đủ, để các cuộc đàm phán với Amazon có kết quả.
Ồ, và nếu 
bạn là một dịch vụ phát trực tuyến nhỏ, mà những nhà làm phim tài liệu 
tử tế sẽ phụ thuộc vào? Bạn chỉ có thể bị phớt lờ. Ovid, một dịch vụ 
phát trực tuyến nhỏ cung cấp các phim tài liệu chất lượng cao, không thể
 nhận được phản hồi từ Amazon, mặc dù họ không ngừng tìm kiếm một kênh 
trên trang web của Amazon. Và không có ai để hỏi tại sao.

    
        
            
                | 
                     Amazon là nhà cung cấp chính các dịch vụ kết nối internet thông qua AWS: Amazon Web Services
                                          | 
                            
                    
            
    
Sức mạnh thị trường của Amazon, không chỉ đến từ quy mô mà còn bởi nhiều
 hoạt động kinh doanh chồng chéo của họ, đã kích hoạt chuông cảnh báo 
những người ủng hộ luật chống độc quyền mạnh mẽ hơn. Thêm MGM vào đấu 
trường quyền lực của họ trong thị trường phát trực tuyến vẫn đang phát 
triển sẽ làm hạn chế hơn nữa sự cạnh tranh và đổi mới.
Các nhà 
làm phim độc lập xứng đáng có cơ hội và họ có thể đã tìm thấy một đồng 
minh trong liên minh các công đoàn lao động lớn nhất của Mỹ, Trung tâm 
Tổ chức Chiến lược, cũng đã yêu cầu Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) 
chặn thương vụ này. Và FTC có thể đang áp giám sát nhiều hơn với “hội 
nhập theo chiều dọc” — một công ty lớn sở hữu các doanh nghiệp trong 
toàn bộ chuỗi cung ứng của mình, như khi các hãng phim Hollywood trước 
năm 1948 đã sở hữu quyền phân phối và trình chiếu. Đó là một dấu hiệu 
tốt.
Người tiêu dùng cũng như nhà sáng tạo cần nắm bắt luật chống
 độc quyền làm đòn bẩy có thể mang lại sự đa dạng và cạnh tranh hơn cho 
thị trường phát trực tuyến. Thành công có nghĩa là nhà sáng tạo được tạo
 điều kiện tốt hơn để kể những câu chuyện về một xã hội năng động.

    
        
            
                | 
                     Sức mạnh thị trường của Amazon, không chỉ đến từ quy mô mà còn bởi nhiều hoạt động kinh doanh chồng chéo của họ
                                          | 
                            
                    
            
    
Còn làm ngơ có nghĩa là mặc tình cho các mô hình kinh doanh chỉ giúp các công ty có thể bán được nhiều giày hơn.
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The New York Times