Trong đời thực, Cruise, 62 tuổi, đã nhiệt tình dấn thân đấu tranh cho điện ảnh. Qua trailer, bạn gần như có thể nghe thấy giọng kể chuyện trầm ấm: Vào thời điểm điện ảnh lâm nguy sau đại dịch và kỷ nguyên phát trực tuyến, một người đàn ông đứng lên ngoan cường làm phim theo kiểu cũ — với những câu chuyện chân thực và những pha mạo hiểm thực sự dành cho Cineplex.

Tom Cruise đích thực rất yêu điện ảnh

Năm 2020, mùa hè Covid đầu tiên, Cruise đã đăng video lên mạng xã hội việc anh đi xem Tenet của Christopher Nolan (“Phim lớn. Màn ảnh rộng. Thích lắm”). Một đoạn giới thiệu đã được phát trước khi chiếu Top Gun: Maverick vào mùa xuân năm 2022, trong đó Cruise cảm ơn khán giả đã “xem phim trên màn ảnh rộng.” Như Cruise nói trong một video ngắn khác: “Tôi thích bỏng ngô. Phim ảnh. Bỏng ngô.”

Cruise đã thành công, như anh vẫn luôn thế trong phim của mình. “Cậu đã cứu cả Hollywood!” Steven Spielberg nói với Cruise tại bữa trưa trước lễ trao giải Oscar sau khi Top Gun: Maverick thu về 1,5 tỉ đôla, Variety đưa tin. Lượng người tham gia chứng minh rằng người ta vẫn sẽ nô nức đi xem phim.

Khi bom tấn mới nhất của anh, Nhiệm vụ bất khả thi - Nghiệp báo cuối cùng, ra rạp vào thứ sáu tuần này, rõ ràng Cruise vẫn giữ nguyên tính cách đó. Tour quảng bá báo chí của anh có những lời ca ngợi của chính anh dành cho công việc làm phim và người hâm mộ đánh giá cao cam kết tự mình thực hiện các pha nguy hiểm của Cruise và thậm chí cả chuyện anh ăn bỏng ngô.

Tour quảng bá của Tom Cruise cho Nhiệm vụ bất khả thi mới nhất đóng vai trò sự kiện tôn vinh ngành công nghiệp

Cách đây 20 năm sự nghiệp của Cruise có phần chao đảo. Anh trở nên khét tiếng vì lòng sùng đạo dành cho Scientology, một tôn giáo mà những người rời bỏ cáo buộc là nơi lạm dụng có tổ chức. Anh nhảy lên ghế dài trong chương trình của Oprah Winfrey. Anh đấu khẩu với Matt Lauer, gọi khoa tâm thần học là “ngụy khoa học”.

Nhưng hai thập kỷ sau, Cruise, người từ chối bình luận, vẫn được cho là minh tinh điện ảnh lớn nhất thế giới, một phần không nhỏ là vì anh đã trở thành phiên bản nhại lại anh của The Onion được yêu mến nhất: Một anh chàng thực sự, thực sự thích phim ảnh.

“Anh ấy yêu phim ảnh. Anh ấy cũng làm phim,” Joe Quenqua, một chiến lược gia truyền thông và cựu giám đốc điều hành của Disney, nói. “Nếu có khoảnh khắc nào đó mà Tom Cruise là một phiên bản khác của Tom Cruise, thì không phải là điều chúng ta nói lúc này. Đó chỉ là một sự cố nhỏ.”

Người hâm mộ đánh giá cao cam kết tự mình thực hiện các pha nguy hiểm của Cruise và thậm chí cả chuyện anh ăn bỏng ngô

Nhân vật Cruise có hiệu quả vì có vẻ chân thực. Sức hấp dẫn của những pha nguy hiểm nổi tiếng của anh ấy — trèo lên tòa nhà cao nhất thế giới, lái mô tô phi qua vực, treo mình trên chiếc máy bay hai tầng cánh ở độ cao hàng nghìn feet (như trong bộ phim mới) — chính anh, Tom Cruise, là người thực hiện.

Cruise không ngừng truyền tải thông điệp. Ở London vào tháng này, anh hùng hồn nói về tầm quan trọng của việc diễn viên điện ảnh “hiểu ống kính là gì.” Anh từng đưa ra thông báo P.S.A. (Public Service Announcement) kêu gọi người tiêu dùng tắt tính năng làm mịn chuyển động trên tivi của họ, vì tính năng làm mịn chuyển động “khiến hầu hết các bộ phim trông giống như được quay video tốc độ cao chứ không phải là quay phim.”

“Có những người khác thích thỏa thuận nọ kia,” Doug Liman, đạo diễn các phim Cruise đóng Edge of Tomorrow và American Made, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. “Tom thích phim ảnh — anh thích đi xem phim, làm phim, nói về phim ảnh. Thật là phi thường.”

Tom Cruise trong trang phục quân đội trong phim Top Gun: Maverick. Bộ phim năm 2022 này được công nhận rộng rãi là đã hồi sinh ngành công nghiệp điện ảnh sau Covid

Trong 20 năm đầu sự nghiệp, Cruise đã đảm nhận những vai diễn nhiều rủi ro với các đạo diễn danh tiếng như Spielberg, Martin Scorsese, Oliver Stone, Stanley Kubrick và Paul Thomas Anderson. Chính Cruise đã chọn Brian De Palma — đạo diễn được yêu thích nhất trong số đạo diễn bạn yêu thích nhất — đạo diễn Nhiệm vụ bất khả thi đầu tiên.

Năm 2011, Nhiệm vụ bất khả thi thứ tư ra mắt, cảnh quay chính là một pha mạo hiểm ngoạn mục do chính anh thực hiện (leo lên tòa tháp Burj Khalifa ở Dubai). Bộ phim đã định hình khuôn mẫu cho bốn phần tiếp theo, tất cả đều do cộng sự của Cruise là Christopher McQuarrie đạo diễn, và cho giai đoạn tiếp theo trong sự nghiệp của Cruise, gần như chỉ toàn là các vai hành động.

Khi Cruise có bê bối, bê bối không làm suy yếu hình ảnh của anh mà còn củng cố hình ảnh đó. Năm 2020, tờ báo Sun đã công bố đoạn ghi âm rò rỉ cho thấy Cruise mắng mỏ nhân viên hậu đài trên phim trường Nhiệm vụ thứ bảy vì vi phạm các quy cách Covid khi đứng quá gần nhau, khiến phim trường lâm vào hiểm cảnh phải bị đóng cửa. “Tôi mà thấy các người làm vậy lần nữa, thì cút hết cho tôi,” Cruise hét lên, đế thêm một câu chửi thề. Sau đó khi được yêu cầu bình luận, Cruise trả lời: “Tôi đã nói vậy đó.”

Pha mạo hiểm ngoạn mục do chính Cruise thực hiện (leo lên tòa tháp Burj Khalifa ở Dubai) trong Nhiệm vụ bất khả thi thứ tư đã định hình khuôn mẫu cho bốn phần tiếp theo

Hình tượng yêu điện ảnh của Cruise cũng phù hợp với nhiệm vụ khó khăn nhưng không phải là bất khả thi là đưa bộ phim mới nhất của anh, với kinh phí nghe nói lên tới 400 triệu đôla, vào giai đoạn sinh lời. Hai năm trước, Mission: Impossible — Dead Reckoning đã bị đẩy ra khỏi các rạp chiếu phim IMAX cao cấp sau một tuần vì Oppenheimer của Christopher Nolan. Nhiệm vụ mới, có vẻ là lần cuối cùng Cruise trong vai Ethan Hunt, nhận được khung thời gian ba tuần sau khi Cruise lấy chình mình ra cam kết sử dụng máy quay IMAX và chiếu mở màn IMAX.

“Chúng tôi hầu như không bao giờ cho ba tuần,” Rich Gelfond, giám đốc điều hành của IMAX, cho biết trong một phỏng vấn.

Trong khi đó, được Cruise ủng hộ trên mạng xã hội của mình đang trở thành dấu hiệu không chính thức của một phim bom tấn. Những phim nhận được chấp thuận của Cruise là Oppenheimer, Barbie, Twisters và, vài tuần trước, Sinners.

Gelfond nhắn tin cho Cruise cảm ơn anh đã ủng hộ Sinners, được quay bằng máy quay IMAX. Theo Gelfond, Cruise tức khắc trả lời: “Anh ấy nói, ‘Khi một phim thắng, tất cả chúng ta đều thắng.’”

Tom Cruise hiểu thấu mọi lẽ về những pha mạo hiểm. (Và điện ảnh)

Sự tận tụy hết mình của anh khi tự mình thực hiện các pha mạo hiểm có vẻ bệnh hoạn. Nhưng đó là một phần của sự tận tụy quyến rũ thêm cho việc xem phim.

Mỗi Nhiệm vụ bất khả thi có thể được tóm gọn thành một hình ảnh trung tâm duy nhất. Tom Cruise đeo kính và mặc vest đen, treo mình trên dây, cách sàn nhà vài phân. Tom Cruise lơ lửng trên mỏm đá cheo leo. Tom Cruise bám chặt như tắc kè vào các tấm kính của tòa nhà Burj Khalifa. Tom Cruise trong bộ đồ phi hành gia nào đó, lao vút qua không trung về phía máy quay. Tom Cruise lại ở giữa không trung, hai tay duỗi ra sau khi chiếc mô tô rơi xuống bên dưới anh, khiến anh trông giống như đang bay hơn đang rơi.

Tom Cruise tạo dáng trên mũi máy bay hai tầng cánh tại Leicester Square Gardens ở London

Đối với phần mới nhất và được cho là phần cuối cùng của loạt phim, The Final Reckoning, biểu tượng đã được hoàn thiện: Chúng ta thấy Cruise lơ lửng bám vào chiếc máy bay hai tầng cánh màu vàng chuối khi nó lao vùn vụt trên bầu trời. Và, Chúa ơi, máy bay lộn ngược.

Trong những phút đầu của The Final Reckoning, tất cả những hình ảnh mang tính biểu tượng từ những bộ phim trước đó đều được tái hiện, nhắc nhở rằng mục đích chúng ta ở đây là để xem Tom Cruise thực hiện những pha nguy hiểm ngoạn mục. Tất nhiên, nếu bạn ở trong rạp, thì bạn đã bị ý tưởng này thuyết phục rồi. Chiến dịch tiếp thị của bộ phim đã khiến hình ảnh chiếc máy bay hai tầng cánh lộn ngược trở nên quen thuộc đến nỗi trước khi phim bắt đầu, cặp đôi ngồi ở ghế sau người viết hỏi nhau cách thực hiện pha nguy hiểm đó. (“Không biết dây cáp ở đâu nhỉ?”)

Chúng ta buộc phải biết những pha nguy hiểm này được thực hiện như thế nào vì một lý do rất đơn giản: Chúng ta tin rằng Tom Cruise thực sự đang bám vào thành tòa nhà chọc trời hoặc chiếc máy bay lộn ngược. Đó là do Cruise và rất nhiều người khác đã nỗ lực để đảm bảo chúng ta tin rằng Tom Cruise tự mình thực hiện các pha nguy hiểm.

“Không biết dây cáp ở đâu nhỉ?”

‘Làm sao thu hút được khán giả?’

Một số công việc củng cố niềm tin này mang tính kỹ thuật và điện ảnh: Máy quay di chuyển đến gần Cruise và nán lại, thuyết phục chúng ta rằng thực sự anh đang làm điều đó. Nhưng phần quan trọng của nỗ lực này liên quan đến bản thân Cruise và khả năng thuyết phục chúng ta rằng nếu chúng ta mua vé xem phim của anh ấy, chúng ta sẽ thấy anh tạo ra cảnh tượng kinh hoàng. Một mặt, chúng ta sẽ xem bộ phim về nhân vật hư cấu tên là Ethan Hunt, với những nhiệm vụ dường như bất khả thi. Mặt khác, chúng ta sẽ xem Tom Cruise, minh tinh điện ảnh mà chúng ta đã biết trong hơn 40 năm nay, làm những điều dường như bất khả thi.

Nhân vật này và minh tinh Cruise va chạm nhau chỉ càng trở nên trung tâm hơn cho các bộ phim khi chuỗi phim tiếp tục, đôi khi phá hoại tác động của bộ phim, đôi khi khiến chúng trở nên thú vị hơn, đôi khi cả hai cùng một lúc. Ví dụ, nhân vật phản diện trong hai phần cuối này là một AI có tên Entity đang phát tán. Đối với chuỗi phim từng có Philip Seymour Hoffman vĩ đại vào vai phản diện, phần mềm độc ác giống như bước lùi. Nhưng Ethan Hunt/Tom Cruise đang chiến đấu với một siêu trí tuệ vô danh, bất tử có thể làm giả hầu như mọi thứ? Đó là một ngữ cảnh phong phú.

Giống như Hunt, Cruise đã mất những người phụ nữ anh yêu

Giống như Hunt, Cruise đã mất những người phụ nữ anh yêu — có thể không phải do những sát thủ quốc tế ra tay hay gì, nhưng đây là chuyện liên tục xảy ra với Hunt, trong từng bộ phim. Anh không thể duy trì mối quan hệ với phụ nữ, anh không thể bảo vệ họ, vì anh đã cống hiến hết mình để cứu thế giới. Cruise cũng tự coi mình là một dạng cứu tinh — không phải của thế giới, mà là điện ảnh. Ví dụ, anh từ chối cho phép những bộ phim anh đóng vai chính xuất hiện lần đầu ở bất kỳ đâu khác ngoài rạp chiếu phim, và tốt nhất là trên màn hình IMAX. Anh tận tụy với sự hoành tráng của phim bom tấn theo phong cách cũ; phim của Tom Cruise phải hoành tráng, cảnh tượng xi nê theo nghĩa điện ảnh lâu đời nhất. Có lẽ hơn hết thảy, sở thích thực hiện những pha nguy hiểm lớn không ngừng là do anh am hiểu chúng ta tìm kiếm điều gì khi đi xem phim. Những pha mạo hiểm, và chuỗi phim này xoay quanh đó, là tượng đài cho niềm tin đặc biệt vào sức mạnh của hành động trong con người Cruise.

Khi chúng ta xem một bộ phim, khi nó thực sự tác động đến chúng ta, chúng ta được kích thích tham gia vào bộ phim. Điều này chỉ xảy ra khi bộ phim cung cấp cho chúng ta một số thông tin, nhưng không phải tất cả thông tin. Nếu một bộ phim có thể buộc “khán giả hoàn thành các ý tưởng,” biên tập phim Walter Murch từng nói khi được phỏng vấn, “thì nó sẽ thu hút từng thành viên khán giả trở thành người tham gia sáng tạo tác phẩm.” Một thông tin chúng ta có về Tom Cruise là anh ấy tự đóng các pha nguy hiểm. Một điều khác mà chúng ta biết, khi xem những phim này, là các pha nguy hiểm thật phi thường — nghĩa là, thật khó tin Tom Cruise thực sự làm. Nhưng chúng ta vẫn tin. Trong khoảng cách ấy, giữa nhất thời hoài nghi và cuối cùng chấp nhận, bộ phim đã kéo chúng ta vào. Chúng ta bị lôi kéo tham gia vì chúng ta không biết chính xác Tom Cruise làm những việc cực kỳ nguy hiểm này như thế nào hoặc tại sao.

Hậu trường về khoảnh khắc xe máy trên không, theo dõi cách Cruise và đoàn làm phim thực hiện cảnh quay đó trong đoạn phim ngắn dài chín phút có tựa đề “Cảnh quay mạo hiểm lớn nhất trong lịch sử điện ảnh” được Paramount phát hành trước khi Dead Reckoning ra rạp

Có điều — nếu chúng ta biết chính xác anh ấy đã làm thế nào và tại sao thì sao? Trước khi Dead Reckoning ra rạp, Paramount đã phát hành một đoạn phim ngắn dài chín phút có tựa đề “Cảnh quay mạo hiểm lớn nhất trong lịch sử điện ảnh”. Đó là hậu trường về khoảnh khắc xe máy trên không, theo dõi cách Cruise và đoàn làm phim thực hiện cảnh quay đó. Chúng ta thấy một đoạn đường dốc khủng vươn ra khỏi mép một vịnh hẹp ở Na Uy. Chúng ta đã nghe chuyện Cruise thực hiện vô số cú nhảy mô tô địa hình để chuẩn bị (13.000 lần, đoạn phim ngắn khẳng định) và nhảy dù nhiều lần (hơn 500 lần). Chúng ta đã thấy anh ấy tiếp đất sau cú nhảy, dù vẫn lơ lửng trên đầu, và đập tay với đạo diễn Christopher McQuarrie nói “Này, McQ.” Chúng ta nghe một nhóm huấn luyện viên đóng thế nói rằng Cruise tuyệt vời như thế nào (“một cá nhân kiệt xuất,” huấn luyện viên nhảy dù của anh ấy nói). Và chúng ta nghe chính Cruise đặt câu hỏi thúc đẩy của mình: “Làm thế nào thu hút được khán giả?”

Đoạn phim ngắn đó tuyên truyền tuyệt hay cho Tom Cruise và là góc nhìn hấp dẫn về sự cống hiến (hoặc ám ảnh) của anh cho sự bí ẩn (hay bệnh lý) của chính mình. Nhưng đối với bản thân bộ phim, việc phát hành trước đoạn phim ngắn đó đã hoàn toàn phá hoại. Khi cuối cùng cảnh nhảy xuất hiện, không thể làm ngơ những gì bạn đã biết về nó. Đoạn đường dốc hoành tráng biến mất, thay vào đó là vách đá rêu phong, gồ ghề do máy tính tạo ra; bạn đã biết trò bịp thế là bạn giảm hứng thú. Đoạn phim ngắn đó đã cho bạn biết quá nhiều và có thể lấp đầy khoảng trống thông tin quan trọng mà biên tập phim Murch đã nói đến. Khi rất muốn cho bạn xem tác phẩm phi thường của mình, Cruise đã làm giảm đi sự mê hoặc.

Tom Cruise quay cảnh trên nóc tàu hỏa hơi nước mất kiểm soát rơi khỏi cây cầu đang phát nổ. Một thông tin chúng ta có về Tom Cruise là anh ấy tự đóng các pha nguy hiểm. Một điều khác mà chúng ta biết, khi xem những phim này, là các pha nguy hiểm thật phi thường — nghĩa là, thật khó tin Tom Cruise thực sự làm. Nhưng chúng ta vẫn tin. Trong khoảng cách ấy, giữa nhất thời hoài nghi và cuối cùng chấp nhận, bộ phim đã kéo chúng ta vào

Một trong những người hùng điện ảnh của Cruise là Buster Keaton. Trên thực tế, cảnh hành động ngay sau cú nhảy từ vách đá là cảnh anh trên nóc tàu hỏa hơi nước mất kiểm soát rơi khỏi cây cầu đang phát nổ, rõ ràng tôn vinh pha nguy hiểm nổi tiếng tốn kém của Keaton trong bộ phim The General năm 1926. Giống như Cruise, Keaton biết cách sử dụng khoảng cách thông tin đó để thu hút khán giả. Keaton cũng tự mình thực hiện pha nguy hiểm chết người đó. Nhưng anh làm với khuôn mặt vô hồn đến mức diễn giải được hết cả — một khuôn mặt phủ nhận nỗ lực đằng sau các pha nguy hiểm, khiến mọi thứ có vẻ vô tình, thậm chí là ngẫu nhiên. Khuôn mặt đó chính là khoảng cách thông tin. Khi xem, chúng ta không nghĩ về nỗ lực của Keaton; chúng ta tự hỏi anh ấy đang nghĩ gì.

Cruise luôn muốn chúng ta biết rằng anh làm hết sức mình. Nhưng với Final Reckoning, rõ ràng anh đã học được từ những sai lầm trong quá khứ. Lần này, không có đoạn phim giới thiệu trước phát hành nào tiết lộ pha máy bay hai tầng cánh lộn ngược nguy hiểm cả. Thay vào đó, ở cuối trailer, anh ấy — hoặc Hunt, hoặc có lẽ là cả hai — nhìn thẳng vào máy quay, nói đơn giản, “Tôi cần các bạn tin tôi, một lần cuối cùng.” Khi, trong chính bộ phim, cuối cùng anh ấy cũng bám lơ lửng vào chiếc máy bay hai tầng cánh màu vàng chuối đó, đồng hồ đếm giờ của quả bom đang tích tắc, và số phận của thế giới đang bị đe dọa.

Khi cuối cùng anh cũng bám lơ lửng vào chiếc máy bay hai tầng cánh màu vàng chuối đó, đồng hồ đếm giờ của quả bom đang tích tắc, và số phận của thế giới đang bị đe dọa, chính xác không thể biết được Tom Cruise đang nghĩ gì

Chính xác thì không thể biết được Tom Cruise đang nghĩ gì khi anh treo mình lơ lửng ở đó, gió thổi tạt má anh ra sau — tất cả mấu chốt là đây.